بررسی نشانه های بلاغی در مقاله های علمی پژوهشی به منظور دست یابی به یک طبقه بندی کلی

طی چند دهه ی گذشته، مطالعه مقالات علمی پژوهشی به عنوان ژانر اصلی تولیدات علمی مورد توجه بسیار قرار گرفته است. تحقیقات متعددی به مطالعه ساختار مقالات علمی، محورهای نحوی، ساختار اطلاعاتی، الگوهای پیوستگی لغوی، و خصوصیات زبانی مقالات علمی پرداخته اند. در میان خصوصیات زبانی که مورد مطالعه قرار گرفته اند، شاخص های بلاغی از اهمیت خاصی برخوردارند و توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده اند. شاخص های بلاغی از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته اند. تعدادی از پژوهشگران نیز به ارائه مدل ها و دسته بندی های کلی از شاخص های بلاغی برای ژانرهای متفاوت پرداخته اند. با این وجود، هنوز دسته بندی جامعی از انواع مختلف شاخص های بلاغی و نسبت دقیق آن ها در ساختارکلی مقالات علمی پژوهشی در دست نداریم. به علاوه، فهرستی از شاخص های بلاغی که در مقالات علمی پژوهشی کاربرد دارند موجود نیست. با علم به این مطلب، پژوهش حاضر سه هدف اصلی را دنبال می کند: نخست دسته بندی شاخص های بلاغی به کار رفته در مقالات علمی پژوهشی چاپ شده در مجلات انگلیسی زبان بین المللی در حوزه ی زبان شناسی کاربردی، دوم ارائه فهرستی از نسبت این شاخص ها در مقالات علمی؛ و سوم، انجام مقایسه ای بین شاخص های بلاغی به کار رفته در مقالات چاپ شده در مجلات انگلیسی زبان داخلی و بین المللی. بدین منظور، پژوهش حاضر در دو مرحله صورت گرفته است: (1) مرحله طبقه بندی و (2) مرحله مقایسه ای. در مرحله نخست، 256 مقاله علمی، شامل 1603543 کلمه، که در 8 مجله علمی معتبر بین المللی حوزه زبان شناسی کاربردی به چاپ رسیده اند با استفاده از برنامه "توزیع فراوانی" (نیشن و هیتلی، 2007)مورد مطالعه قرار گرفتند. به علاوه توزیع شاخص ها در ساختار مقالات علمی مورد بررسی قرار گرفت و نهایتا فهرستی از شاخص های به کار برده شده در مقالات تهیه و ارائه شد. مرحله دوم پژوهش حاضر به مقایسه انواع و تعداد شاخص های بلاغی به کـار رفته در 512 مقاله علمی، شامل 3051168 کلمه، چاپ شده در 16 مجله بین المللی و داخلی در حوزه ی زبان شناسی کاربردی با یکدیگر می پردازد. نتایج این مقایسه گواه وجود شباهت ها و تفاوت هایی در کاربرد شاخص های بلاغی در دو نمونه مقالات هستند. این تفاوت ها روشنگر نیاز موجود به ارتقا آگاهی محققان داخلی از اصول به کار گیری متعارف و کاربرد شاخص های بلاغی در مقالات است.