شبیه سازی اثرات رخداد زلزله در حمل و نقل و ترافیک درون شهری، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) مطالعه موردی: شهر خرم آباد

شبکه حمل و نقل درون شهری نقش تعیین کننده و بسیار کارآمد در شرایط بحرانی پس از زلزله به ویژه در شهرهای بزرگ و پر جمعیت دارد. هرچند در زمان وقوع زلزله هیچ ضمانت ایمنی وجود ندارد اما با شناسایی به موقع مناطق پر خطر و نیز برنامه ریزی جهت آمادگی لازم، می توان باعث نجات جان افراد به طور اخص کاهش جراحت و خسارات ناشی از زلزله شد. با شبیه سازی زلزله بر روی ترافیک و حمل و نقل درون شهری می توان نقاطی که دارای بیشترین انسداد و آسیب پذیری، ناشی از ریزش آوار و تصادف های حادث شده در سطح خیابان ها را شناسایی و مشخص نمود. شبکه حمل و نقل درون شهری خرم-آباد کارآیی لازم خود را در زمان بحرانی زلزله حفظ نمی کند، که دلیل عمده آن عرض کم معابر و مسدود شدن آن ها به علت ریزش آوار و به دنبال آن تصادف های صورت گرفته، بین وسایل نقلیه می باشد. روش تحقیق حاضر تحلیلی _کاربردی که مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، بررسی های اسنادی، الکترونیکی و مطالعات میدانی می باشد. برای این مهم از سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار site builder 3d کمک گرفته شده است. در ابتدا نقشه های auto cad را تبدیل به فرمت gis نموده، که برای ساختن نقشه های پایه از 63000 داده نقطه ای، نقشه dem با cell size برابر 2 تهیه گردید، به دنبال آن نقشه های خطی و سطحی با 24000 داده از قبیل نوع کاربری، ارتفاع بنا، کیفیت بنا، عمر بنا، شکل بنا، نزدیک ترین قسمت بنا به خیابان، عرض مفید سواره رو و پیاده رو، یک طرفه و دو طرفه بودن، زمان رفت و برگشت وسایل نقلیه، طول خیابان و نوع خیابان بوده که به سیستم وارد گردید. سپس با استفاده از روابط x=x^h (3/5)^(n-1) و ?x=1/2 ?at?^2+v_0 t که میزان ریزش آوار را با توجه به ارتفاع هر بنا و جابجایی صورت گرفته بین وسایل نقلیه، شبیه سازی و محاسبه گردید، نتایج تحقیق نشان داد که در بیشتر خیابان های نیمه غربی منطقه دو خرم آباد به علت ریزش آوار صورت گرفته، که در بعضی خیابان ها تا 84 درصد سطح خیابان را مسدود کرده، همچنین به علت بار ترافیکی بالا و تصادف های صورت گرفته بین وسایل نقلیه به طور کامل مسدود می شوند. از جمله مهم ترین خیابان ها عبارت انداز: 17 شهریور، کاشانی شرقی، شهدا، خیام، مطهری، امام خمینی، پیروزی، حافظ، ابوذر و قسمت های از ساحلی غربی و شرقی می توان اشاره نمود. انسداد خیابان های موجب گردیده که امداد رسانی در بازه های زمانی مفید لحاظ شده مطابق شبیه سازی صورت گرفته انجام نگیرد. تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزارهای کمکی همچونauto cad و site builder 3d که مدل سازی و تجزیه تحلیل را با صحت و سقم بالای انجام می دهد. می تواند مدیران و برنامه ریزان شهری را در شبیه سازی رخدادهای که امکان اعمال نمودن آن ها به شکل طبیعی (مانند زلزله) بر روی شهرها مقدور نمی باشد یاری رساند، تا با در دست داشتن مدیریت آن از تبدیل شدن به یک بحران و فاجعه جلوگیری شود.