بررسی سطوح مختلف ازت و هرس گل بر عملکرد گیاه دارویی ماریتیغال( silybum marianum cv. budakalazi) در منطقه پیکان شهر

ماریتیغال از گیاهان دارویی مطرح در کشت و صنعت اکثر کشورهای توسعه یافته است، که نقش مهمّی در صنایع دارویی کشور ما پیدا کرده است. ماریتیغال متعلق به جنس سیلیبوم و گونه ماریانم از تیره کاسنی است ماده موثره ای که ازبذرهای این گیاه استخراج می شود سیلی-مارین نام دارد که از 3 فلاونوئید ارزشمند سیلی بین، سیلی دیانین و سیلی کریستین تشکیل شده است. جهت بررسی اثرات ازت و هرس گل بر صفات مورفولوژیکی و عملکرد گیاه ماریتیغال آزمایشی به صورت کرت های خردشده بر پایه طرح کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اصلی (نیتروژن) در سه سطح 0 (n0)، 50 (n50) و 100 (n100) کیلوگرم در هکتار و فاکتور فرعی (هرس) در سه سطح بدون هرس (p0)، هرس تک گل (p1) و هرس دوگل (p2) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش ازت به طور معنی داری زمان تشکیل ساقه و گل را به تأخیر انداخت. با افزایش میزان هرس تعداد بذر هر کاپیتول کاهش یافت، به طوری که تعداد بذر هرکاپیتول در تیمار p0، 92/19 درصد بیشتر از تیمار p2 بود. اثر متقابل ازت و هرس بر ارتفاع گیاه، تعداد ساقه گل دهنده (تعداد شاخه جانبی و تعداد کاپیتول) و عملکرد بذر تاثیر معنی دار دارد. حداکثر ارتفاع گیاه در تیمارn100p0، بیشترین تعداد ساقه گل دهنده و عملکرد بذر در تیمار n50p2 بدست آمد. کمترین مقدار متغییرهای ذکر شده به ترتیب در تیمارهای n50p1، n0p0) و n100p2) و n0p0 بدست آمد. ولی ازت و هرس و اثر متقابل آنها تاثیری بر وزن هزار دانه بذر نداشت. مقدار سیلی مارین و سیلی دیانین تحت تاثیر ازت و هرس و اثر متقابل آنها قرار گرفت به طوری که بیشترین و کمترین متغیرهای ذکر شده به ترتیب در تیمارهای n50p0و n0p0 مشاهده گردید. ازت و هرس بر میزان سیلی کریستین معنی-دار بود ولی اثر متقابل آنها تاثیری بر مقدار سیلی کریستین نداشت. ولی مقدار سیلی بین تحت تاثیر سطوح ازت و هرس قرار نگرفت. ازت و هرس و اثر متقابل آنها تاثیری بر میزان روغن، استئاریک اسید و لینولئیک اسید ندارد. ولی بر مقدار اولئیک، پالمتیک اسید، اسیدهای چرب اشباع و اسیدهای چرب غیر اشباع معنی دار بود. حداکثر و حداقل اولئیک اسید به ترتیب در تیمارهای n50p0 وn50p2، بیشترین مقدار پالمتیک اسید و اسید های چرب غیر اشباع در تیمار n50p2 و کمترین مقدار اسید های چرب غیر اشباع در تیمار n0p1 بدست آمد و بین سایر تیمارها تفاوتی مشاهده نگردید.