افزوده های فعل، صفت و اسم در زبان فارسی بر اساس نظریه دستور وابستگی

پایان نامه
چکیده

چکیده در کاربرد عادی زبان، هیچ عنصری به تنهایی به کار نمی رود، بنابراین، مثلاً عناصر فعل و صفت و اسم همراه با وابسته هایی در جمله به کار می روند که در نظریه دستور وابستگی این وابسته ها را به دو دسته متمم ها و افزوده ها تقسیم می کنند. متمم ها توسط هسته انتخاب می شوند و در ساخت ظرفیتی هسته قرار دارند و افزوده ها در ساخت ظرفیتی هسته قرار ندارند و به اختیار گوینده یا نویسنده وارد جمله می شود. در این رساله بر اساس نظریه دستور وابستگی به بررسی وابسته های فعل و صفت و اسم در زبان فارسی پرداخته ایم. داده های پژوهش از یک متن رسمی و از یک نویسنده معاصر ایرانی (زرّین کوب (1349)) جمع آوری شده است. نحوه انتخاب داده ها به این صورت بوده است که 100 جمله از صفحات اول کتاب را انتخاب کرده ایم و از بین این 100 جمله، 100 گروه اسمی را استخراج کرده ایم و ساخت افزوده ای آن را مشخص کرده ایم. از آنجائی که هیچ پیکره مدونی جهت بررسی افزوده های صفت پیدا نکردیم، ناگزیر از مثالهای فرضی استفاده کردیم. در این پژوهش در پی پاسخ به سه سوال هستیم: 1- کدام یک از وابسته های فعل و صفت و اسم در زبان فارسی، افزوده خاص یا افزوده عام هستند؟ 2- چه تفاوتی میان افزوده های خاص و عام در گروه فعلی، صفتی و اسمی در زبان فارسی وجود دارد؟ 3- چه تفاوتی میان افزوده های فعل و صفت و اسم و متمم های اختیاری آن وجود دارد؟ در این پژوهش با استفاده از نظریه وابستگی در پی پاسخ به سه سوال مذکور هستیم: با استفاده از یافته های این رساله در زبان فارسی دو نوع افزوده خاص و عام را برای فعل برشمرده ایم که عبارتند از: قید فعل (افزوده خاص) و قید جمله (افزوده عام). این افزوده ها در گروه صفتی عبارتند از قید صفت و صفت صفت. در گروه اسمی شش نوع افزوده عام را برای اسم برشمرده ایم: شاخص، ممیّز، عدد(عدد اصلی و ترتیبی)/ صفت عالی، افزوده اشاره ای/ پرسشی/ تعجبی/ مبهم و کمیّت نما و بند وابسته. افزوده های خاص اسم عبارتند از: افزوده صفتی، افزوده اضافی، افزوده بدلی و افزوده حرف اضافه ای همچنین معیارهایی را برای تمایز میان افزوده های خاص و عام مطرح کرده ایم که مهم ترین تفاوت هایی که میان دو دسته افزوده خاص و افزوده عام به طور مشترک در هر سه گروه فعلی، گروه صفتی و گروه اسمی یافتیم این است که 1. افزوده خاص تنها با هسته ای به کار می رود که با آن تناسب معنایی داشته باشد، ولی افزوده عام تقریباً با همه هسته ها به کار می-رود؛ 2. افزوده خاص، هسته گروه )فعلی، صفتی و اسمی) را از لحاظ معنایی مقید می سازد و افزوده عام، کل گروه )فعلی، صفتی و اسمی( را مقید می سازد. همچنین معیار هایی را برای تمایز میان انواع افزوده ها و متمم های اختیاری لحاظ کرده ایم که مهم ترین تفاوتی که میان افزوده ها و متمم های اختیاری وجود دارد این است که: متمم ها در ساخت ظرفیتی هسته قرار دارند و این هسته است که صورت متمم ها را تعیین می کند ولی افزوده های خاص در ساخت ظرفیتی هسته مستتر نیستند و با حذف آن ها از گروه، خواننده یا شنونده پی به وجود آن نمی برد.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

افزوده های صفت در فارسی در دستور وابستگی

افزودة صفت به آن دسته از وابسته های صفت اطلاق می ِ ظرفیتیِ این جزءِیعنی جزو متمم های آن نیست. افزوده ها پس از بیرون آمدنِِ آنها در ساخت های نحویِ گوناگون، به آنها افزوده می شوند. هدف ما در مقالة حاضر ای براساس نظریة وابستگی به این سؤالها پاسخ دهییا صفتهای فارسی نیز همچون افعال و اسمها دارای افزودههایی هستند، و اگر هستند این افزودهدیگر ای افزوده های صفت به چه صورت هایی بیان می شوند و جایگاه آنها، نحوة...

متن کامل

افزوده‌های صفت در فارسی در دستور وابستگی

افزودة صفت به آن دسته از وابسته‌های صفت اطلاق می‌ِ ظرفیتیِ این جزءِیعنی جزو متمم‌های آن نیست. افزوده‌ها پس از بیرون‌آمدنِِ آنها در ساخت‌های نحویِ گوناگون، به آنها افزوده می‌شوند. هدف ما در مقالة حاضر ای براساس نظریة وابستگی به این سؤالها پاسخ دهییا صفتهای فارسی نیز همچون افعال و اسمها دارای افزودههایی هستند، و اگر هستند این افزودهدیگر ای افزوده‌های صفت به چه صورت‌هایی بیان می‌شوند و جایگاه آنها، نحوة...

متن کامل

تعامل نحو و واژگان در دستور وابستگی: مطالعه موردی نقش‌های فعل «شدن» در زبان فارسی

  در این مقاله کوشیده‌ایم تا در چهارچوب دستور وابستگی ضمن برشمردن نقش‌های گوناگون فعل «شدن» در فارسی، از اهمیت واژگان در توصیف‌های نحوی سخن بگوییم. نگارندگان در این مقاله همچنین کوشیده‌اند تا به دقت از این اصل صورت‌گرایانه پیروی کنند که وجود نقش‌های دستوری هر زبانی را تنها با استناد به معیارهای صوری می‌توان پذیرفت و استعانت از معیارهای صرفاً معنایی برای تفکیک نقش‌های دستوری از هم، قابل قبول نیست...

متن کامل

نقد و تحلیل کتاب ظرفیت فعل و ساخت‏های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی بر اساس نظریة دستور وابستگی

مقاله حاضر محصول نگاهی به کتابِ ظرفیت فعل و ساخت‏های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی بر اساس نظریة دستور وابستگی است که امید طبیب‏زاده آن را مشتمل بر هشت فصل نگاشته است. با توجه به آن‏که چنین رویکردی به دستور زبان در ایران درصد کم‏تری از مطالعات و بحث‏های زبان‏شناختی را به خود اختصاص داده است، جای خالیِ کتابی که نگرش اخیر را به زبان‏پژوهانِ علاقه‏مند معرفی کند؛ آن هم به زبان فارسی، به...

متن کامل

بررسی ظرفیت فعل در زبان فارسی معاصر: پژوهشی براساس دستور وابستگی

در دستور وابستگی مفهوم ظرفیت، همان ویژگی های واژگانی فعل است. در این دستور مقوله هایی مانند فعل و اسم قابلیت ترکیب با دیگر سازه های جمله را می یابند و رابطة سلسله مراتبی میانِ کلمات در داخل جمله برقرار می شود. در این دستور فرض بر این است که هر جمله دارای یک فعل اصلی است و براساس نوع و تعداد متمم های اجباری و اختیاریِ آن فعل، می توان ساختِ بنیادین جمله هایی را که فعل در آن ها به کاررفته، تعیین کرد؛...

متن کامل

بررسی مقایسه ای ساختار فعل و اسم در دو زبان فارسی و فرانسه

تحلیل ساختاری زبان، بررسی عملکرد نظام کدهای خاص است که از دو جنبه در نظر گرفته می شود: کدهای گفتاری،  و نوشتاری که در واقع همان انتقال کدهای  گفتاری است. لازمه توصیف عملکرد این کدها، شناخت کامل آنها، یا دست کم طرح فرضیه هایی برای عملکردشان در شرایط و در زمان های مشخص است. برای توصیف عناصر تشکیل دهنده ی زبان از روش های ویژه استفاده می شود که توانایی های آنها را در جانشینی یکدیگر مشخص می کند.  هم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - پژوهشکده ادبیات

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023