بیو سیستماتیک جنس نمدار در شمال ایران

این تحقیق به منظور شناسایی گونه های مختلف جنس نمدار با استفاده از نشانگرهای ریخت شناسی، آناتومی و مولکولی انجام پذیرفت. به این منظور، ابتدا 13 رویشگاه نمدار در شمال ایران شناسایی و در هر رویشگاه، تا 15 پایه، با فواصل حداقل 100 متر از یکدیگر انتخاب شدند. از هر درخت نمونه های برگ، گل و میوه جمع آوری شد. در یافته های این تحقیق، هفت گروه متمایز ریختی میوه برای جنس نمدار در شمال ایران شناسایی شد. سطح خارجی پوسته میوه درختان گروه اول، دوم، چهارم، ششم و هفتم درای کرک های ستاره ای، درختان گروه سوم پوشیده با انبوهی از کرک های ساده حنایی رنگ و در گروه پنجم، دارای مخلوطی از کرک-های ستاره ای و ساده است. همچنین هفت گروه ریختی برگ شناسایی شد که صفات حضور کرک در پشت و روی برگ، شکل حاشیه برگ و حضور کرک روی دمبرگ مهمترین صفات متمایز کننده این گروهها از یکدیگر هستند. چهار تیپ روزنه شامل؛ آنیزوسیتیک، پاراسیتیک، آنموسیتیک و آنموسیتیک با دیواره سلول های همراه مواج، برای جنس نمدار شناسایی شد. از نظر موقعیت قرار گرفتن روزنه نسبت به سلول های همراه سه تیپ متمایز بسته به شرایط اقلیمی رویشگاه شناسایی شد. تیپ اول، روزنه پایین-تر از سطح سلول های اپیدرم و در ارتفاعات فوقانی جنگل های هیرکانی و بالاتر از 2000 متر (رویشگاه دلیر) مشاهده شد. تیپ دوم، روزنه بالاتر از سلولهای سطحی، که در شرق جنگل های هیرکانی (رویشگاه لوه) دیده شد. تیپ سوم، روزنه هم سطح با سلولهای اپیدرم، که برای درختان واقع در رویشگاه های میانی جنگلهای شمال کشور (شامل رویشگاه های ولیک بن، واز، چمستان) مشاهده شد. طول دمگل آذین در جمعیت های واقع در ارتفاعات پایین تر از 1200 متر از سطح دریا، بلندتر از جمعیت های ارتفاعات بالاتر از 1500 متر از سطح دریا است. دو نوع خامه شامل کرکدار و بدون کرک برای جنس نمدار در جنگل های شمال ایران، شناسایی شد. دانه گرده نمدار از نظر شکل جزء طبقه oblate و از نظر اندازه جزء گروه متوسط و با سه روزن (به استثنای جمعیت اسالم ترکیبی از سه و چهار روزن) بودند. الگوی الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر بین تیپ های متفاوت ریختی میوه نمدار متفاوت و همسویی بالا بین نتایج گروه بندی صفات ریختی میوه و نیمرخ الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای مشاهده شد. نتایج درخت فیلوژنی بر اساس کل قطعه its1-5.8s-its2 نشان داد که نمونه های مورد بررسی از جنگل های هیرکانی در دو کلاد اصلی تقسیم شده اند (a ، b). کلاد a، به سه زیر کلاد c، d، eمنشعب شد. کلاد b شامل دو نمونه مورد بررسی از جنگل های هیرکانی با مشخصاتی شبیه به گونه tilia dasystylla steven، زیرکلاد c با پراکنش وسیع در سطح جنگل های هیرکانی و از نظر ریخت شناسی شبیه به گونهrupr. tilia rubra است. زیرکلاد d نماینده گروهی از نمدارهای جنگل هیرکانی بود که به دلیل وجود کرک ستاره ای در روی برگ از سایر نمونه ها متمایز است که احتمالا گونه جدید محسوب می شود. کلاد e که محدوده پراکنش آن منحصر به غرب جنگل های هیرکانی و منطقه اسالم است از نظر شکل ظاهری شبیه به steven tilia begonifolia می باشد و تنها تفاوت آن در وجود تعداد بیشتر گل در گل آذین و دانه گرده با چهار روزن می باشد. همچنین مقدار d بر اساس آزمون tajima برای هر دو قطعه its مثبت و به ترتیب برابر 04/0 و 65/0 می باشد. نتایج آزمون tajima test نشان از تمایز نسبت تکاملی جمعیت اسالم از سایر جمعیت ها دارد. در بین نمونه های جمع آوری شده از سرتاسر جنگلهای هیرکانی، cbc مشاهده نشد. کارایی ساختار ثانویه در افزایش دقت استنباط فیلوژنتیکی جنس نمدار، به طور نسبی تایید شد. شش ریبوتیپ با ویژگی های ریختی و مولکولی متفاوت در سطح جنگل هیرکانی شناسایی شد. هیچ پلی مورفیسمی در ترتیب نوکلئوتیدی فاصله بین ژنی trnl-f بین نمونه های مطالعه شده از جنگل هیرکانی مشاهده نشد و عدم کارایی این نشانگر (trnl-f) در بررسی سیستماتیک جنس نمدار تایید می گردد. البته نتایج این تحقیق کارایی نسبی نشانگر its در رفع ابهامات تاکسونومیک جنس نمدار را تایید می نماید. در نهایت بر اساس مجموعه مستندات ارائه شده (ریختی و مولکولی) حضور گونه tilia dasystyla ؛ tilia begoifolia و همچنین سه فرم مختلف از گونه tilia rubra شامل: tilia rubra subsp. caucasica f. lasiocarpa (rupr.) ؛ tilia rubra subsp. caucasica f. subcostata (rupr.) ؛ tilia rubra subsp. caucasica f. angulata (rupr.) و نیز یک گونه جدید به عنوان,sp.nov. tilia hyrcana tabari and colagar در جنگلهای هیرکانی گزارش می شود. همچنین جمعیت بندبن به عنوان یک واحد تکاملی مهم (evolutionary significant unit) معرفی می گردد