حدود آزادی اراده زوجین در تعیین مهریه

چکیده ( حدود آزادی اراده ی زوجین در تعیین مهریه ) پس از وقوع عقد نکاح، زن و شوهر به حکم قانون و تعهّدات خویش، حقوق و تکالیف گوناگونی در برابر هم پیدا می کنند. بعضی از این حقوق مثل نفقه و مهریه جنبه ی مالی داشته و موجب ایجاد رابطه ی حقوقی بین زوجین می گردد. مهریه در عقد نکاح یک تعهّد یا شرط ضمن عقد محسوب می شود. پیشنهاد مهریه ی سنگین از جانب زوجه و قبول آن از طرف زوج، در سال های اخیر بصورت یک معضل و فرهنگ غلط در آمده است. تعیین مهریه ی سنگین در صورتی صحیح است که شرایط اساسی صحّت تعهّدات، که از جمله ی این شرایط « قدرت پرداخت » است، وجود داشته باشد. در این پایان نامه سعی شده پس از بیان دیدگاه اسلام نسبت به میزان مهریه و فلسفه ی آن، راهکارهای شرعی و قانونی به منظور تحدید اراده ی زوجین، در تعیین مهریه ارائه گردد. مهمترین راهکارهای شرعی و قانونی که در این پایان نامه جهت تحدید اراده ی زوجین مورد بررسی قرار گرفته عبارتند از: « محدودیّت تعیین مهریه ی سنگین به دلیل عدم قدرت زوج در تأمین و پرداخت مهریه » با استناد به شرط « مقدورالتسلیم بودن مورد تعهّد و قدرت زوج در تعهّد به پرداخت مهریه » و با استناد به قاعده ی فقهی « بطلان کلّ عقد بتعذّر الوفاء بمضمونه». همچنین تحدید اراده ی زوجین از طریق اعمال حکم ثانوی تحت عنوان « قاعده ی عسر و حرج » و اعمال حکم ثانوی تحت عنوان « حفظ نظم عمومی و اقتصادی ». در این پایان نامه ثابت نموده ایم که در « اکثرِ مهریه های سنگین »، بر اساس تحلیل « قصد و رضا » و قاعده ی فقهی « العقود تابعه للقصود » به دلیل فقدان قصد جدّیِ زوج در پرداخت مهریه، مهریه ی تعیین شده باطل می باشد. نتیجه ی نهائی تحقیق این است که: تعیین مهریه های سنگین مشکل شرعی و قانونی دارد، و می توان محدودیّت های شرعی و قانونی برای زوجین ایجاد کرد تا در تعیین میزان و مقدار مهریه، حدّ معقول، مقدور و متعادل را رعایت نمایند.