اثرات تنش یون روی (zn2+) بر برخی از ارقام زراعی گیاه کلزا (brassica napus)

در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف سولفات روی بر گیاهچه های کلزا مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه-های کلزا در محلول غذایی هوگلند با غلظت های 1/0 (شاهد)، 1، 5/2 و 20 میلی گرم در لیتر سولفات روی و همچنین محلول غذایی فاقد سولفات روی به عنوان تنش کمبود روی کشت داده شدند و پس از 14 روز اثر غلظت های مختلف سولفات روی بر وزن تر و خشک اندام های هوایی و وزن خشک ریشه چه، میزان رنگیزه ها، فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز و میزان تجمع یون های روی، آهن، منگنز، مس، پتاسیم و کلسیم در اندام های هوایی وریشه ی گیاهچه های کلزا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین موقعیت هیستو شیمیایی آنزیم گایاکول پراکسیداز در اندام های هوایی و فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در ژل پلی اکریل آمید مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که نسبت به گروه شاهد، کمبود و همچنین افزایش غلظت سولفات روی در محلول غذایی باعث کاهش در وزن تر و خشک اندام های هوایی و وزن خشک ریشه در گیاهچه های کلزا می گردد. میزان فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در ریشه ی گیاهچه های در معرض کمبود روی کاهش می یابد و در شرایط حضور غلظت سمی سولفات روی فعالیت این آنزیم در ریشه افزایش و در برگ کاهش می یابد . با افزایش غلظت سولفات روی در محلول غذایی، میزان تجمع این یون در اندام های هوایی و ریشه افزایش نشان داد. در غلظت سمی سولفات روی میزان تجمع یون منگنز در اندام های هوایی کاهش یافته در حالیکه میزان تجمع یون مس افزایش می یابد. همچنین در ریشه ی گیاهچه های کلزا تجمع یون های آهن و مس بیشتر شده درحالیکه میزان تجمع یون منگنز کاهش می یابد. بررسی فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در ژل پلی آکریل آمید نشان داد که در غلطت سمی یون روی یک ایزوآنزیم جدید سوپر اکسید دیسموتاز سنتز می گردد. در مطالعات شیمی بافتی آنزیم گایاکول پراکسیداز، فعالیت این آنزیم در اپیدرم، کورتکس و آوندهای چوپ و آبکش در شرایط تنش سمیت یون روی بیشتر گردیده بطوریکه رنگ قهوه ای تتراگایاکول تیره تر می گردد. نتایج نشان می دهد که هر چند عنصر روی از عناصر ضروری گیاه می باشد، تنش روی می تواند اثر منفی بر رشد و نمو گیاه ایجاد نماید.