بررسی اثر عمق های مختلف نصب زهکش ها بر کیفیت آب خروجی

ایران پس از چین، هند و پاکستان بیشترین مساحت اراضی شور و سدیمی را در آسیا دارا می باشد. بنابراین زهکشی جزء غیر قابل تفکیک کشاورزی در بسیاری از نقاط ایران به حساب می آید. عمق نصب زهکش ها یکی از چالش های مهم در طراحی و اجرای شبکه های زهکشی است. نصب زهکش های عمیق موجب افزایش آب ورودی به داخل آن ها و کاهش کیفیت زهاب خروجی می گردد . از طرفی زهکش های عمیق نیمرخ بزرگتری از خاک را شسته و نمک های محبوس در اعماق خاک را همراه با زهاب وارد تخلیه گاه نهایی می نمایند. در این مطالعه یافتن عمق بهینه نصب زهکش ها با کمترین کاهش محصول برای کاهش حجم زهاب و بهبود کیفیت آن مدنظر می باشد. برای این منظور از یک مدل آزمایشگاهی و یک مدل عددی بهره گرفته شد. زهکش ها در اعماق 0.25، 0.5 و 0.85 متری در یکsand box حاوی سه لایه خاک با شوری های به ترتیب از بالا 12.7 ،31.2 و 67.5 دسی زیمنس بر مترنصب شده و کمیت و کیفیت آب خروجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که ec آب خروجی با افزایش عمق نصب زهکش ها افزایش می یابد. بیشترین شوری خارج شده از زهکش های نصب شده در عمق 0.25 متری برابر 43.1 دسی زیمنس بر متر، عمق 0.5 متری برابر با 55.6 دسی زیمنس بر متر و عمق 0.85 متری برابر با 131.8 دسی زیمنس بر متر اندازه گیری شد. در قسمت دوم تحقیق؛ مدل آزمایشگاهی ساخته شده، توسط نرم افزار seepw شبیه سازی شد و نتایج به دست آمده نشان داد که با افزایش عمق نصب زهکش ها نیمرخ بزرگتری از خاک شسته شده و خطوط جریان تا عمق بیشتری در خاک پایین رفته و سپس به سمت زهکش ها جریان می یابند. علاوه بر آن دبی خروجی از لوله های زهکش نیز توسط نرم فزار محاسبه شد. نتایج نشان داد که با افزایش عمق، دبی خروجی نیز افزایش می یابد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که کاهش عمق نصب زهکش ها موجب بهبود کیفیت آب خروجی و کاهش حجم آن می گردد.