روابط سیاسی نظامی اقتصادی اجتماعی علویان طبرستان با اسپهبدان فریم

چکیده : در طی سده های نخست اسلامی ، مناطق شمالی ایران ، به واسطه ی شرایط جغرافیایی و اقلیمی و همچنین حضور حکومت های محلی مخالف با سلطه ی بیگانه ، از تصرف و تشکیل حکومت سیاسی اعراب مهاجم دور ماند. این روند تا سالها ادامه پیدا کرد تا اینکه بسیاری از علویان و سادات که بواسطه ی مخالفت با حکومتهای وقت اموی و عباسی ، مورد تعصب و اذیت و آزار قرار گرفته بودند نواحی گیلان و مازندران را مآمن و پناهگاه خویش برگزیدند. به تدریج فشارهای سرداران اموی و عباسی از سویی و عملکرد بد حکام و دولت های محلی از سوی دیگر مردم را به گرد علویان ناراضی ازظلم و ستم خلفا جمع کرد. علویان از جمله نخستین کسانی بودند که در این سرزمین با استقبال مردمی توانستند با تفکرات مبتنی بر تشیع زیدی حکومت منسجم، بوجود آوردند. تشکیل حکومت شیعی از سوی سادات علوی در منطقه ی شمال ایران و گسترش آن ، با مخالفت حکومت های محلی موجود در منطقه همچون اسپهبدان قارنی و باوندی که دارای ریشه های حکومتی قبل از ورود اعراب به این ناحیه بودند، روبرو گردید. تقابل و در بعضی مواقع همکاری آنها با یکدیگر در برابر امرای اموی و عباسی و دست نشاندگان آنها در نوع خود جالب و قابل بحث و بررسی است . هدف این پژوهش آن است تا به تحلیل زمینه ها و چگونگی روند ورود سادات و علویان به تبرستان و تشکیل حکومت از سوی آنان، به نحوه روابط آنان با اسپهبدان فریم بپردازد. با توجه به اسناد و منابع تاریخی و روش توصیفی و تجزیه و تحلیل منطقی داده های بدست آمده معلوم می شود که حکام محلی فریم تا آنجایی که امکان داشت قدرت محلی خود را با تعادل و بعضاً مواجهه با حکومتهای دیگر حفظ کرده و با استقلال در ناحیه ی حکمرانی خویش به حکومت می پرداختند. اگر چه علویان توانستند در بعضی مواقع قدرت سیاسی خود را بر حاکمان محلی تحمیل نمایند اما توسل به اقدامات نظامی از سوی آنان موجب گسترش اسلام و تشیع در ناحیه فریم نشد .