وحدت وجود در آثار شبستری

پایان نامه
چکیده

نفوذمحیی الدین عربی در عالم اسلام چنان فراگیر است که فهم تاریخ تفکر اسلامی به ویژه تصوف ایرانی بعد از سده ی هفتم هجری بدون شناخت کافی از وی، ناممکن می نماید. در میان نویسندگان وشاعران ایرانی پس از سده ی هفتم وهشتم هجری، شیخ محمود شبستری از جمله کسانی به شمار می آید که در ارائه و انتقال اندیشه های ابن عربی نقش مهمی ایفا نموده است. آثار او نیز افزون بر آن که اهم نظریه های فلسفی تصوف ایرانی بعد از ابن عربی را در برگرفته، بر هواداران صوفی مشرب تالی آرای ابن عربی نیز تأثیری پایدار گذاشته است. بن مایه ی اندیشه های ابن عربی دراصل وحدت وجود خلاصه می-شود، هر چند نظریه ی مزبور درمیان عرفای پیشین سابقه داشته و او مبدع این اندیشه نبوده، اما وی چنان هنرمندانه این دیدگاه را سامان بخشیده وبا نمادها وتعابیر و واژگان پیچیده ی فلسفی، اشباع نموده وآن گاه در شکلی نوین وپرطمطراق به نمایش گذاشته که هشتصد سال نگاه ها را به خود معطوف ومجذوب داشته است. هنر شبستری در این است که توانسته مراد ابن عربی را از میان مباحث پر خروش و متلاطم آثار وی دریابد و به صورتی منتظم و سامان یافته در قالب شعر زیبای فارسی عرضه کند. نوشتار حاضر با رویکردی تطبیقی به تبیین نظریه ی وحدانیّت و اطلاق وجود حقیقی و هم چنین وهمی وعرضی بودن هستی جهان در آثار شیخ شبستری پرداخته است. صاحب گلشن راز با اقتدای به شیخ اکبر، برای تبیین نظریه ی وحدت وجود از ابزارهای بلاغی هم چون نماد، تمثیل، حکایت و استشهاد به آیات و احادیث بهره برده است. بر اساس اندیشه ی وحدت وجود، وجود حقیقتی است واحد و ازلی که آن هم ذات مقدس خداست و هستی دیگر موجودات مجازی و عاریتی . شیخ شبستر نیز چون ابن عربی نیل به سرّ وحدانیت یا شهود وحدانیّت وجود را میسّر سالکی می داند که به طریق تزکیه و سیرِکشفی غبار دویی را از دیدگان پاک گرداند و حق تعالی را بی حجاب اسما و صفات مشاهده نماید.

منابع مشابه

بررسی تطبیقی وحدت وجود از دیدگاه جامی و شبستری

نوشتار حاضر به تطبیق وحدت وجود در اندیشه ابن عربی با آرای جامی و شبستری در این باره پرداخته است. ابن‌عربی، در نضج و کمال نظریه وحدت وجود بسیار تأثیرگذار بوده است. شبستری و جامی، در میان نویسندگان وشاعران ایرانی پس از سده هفتم وهشتم هجری، از جمله کسانی هستند که در انتقال اندیشه‌های  او نقش مهمی ایفا کرده‌اند. هم‌صدا با ابن عربی، بیانگر این اندیشه شدند که در هستی، جز حق چیز دیگری وجود ندارد و هر ...

متن کامل

بررسی تطبیقی وحدت وجود از دیدگاه جامی و شبستری

نوشتار حاضر به تطبیق وحدت وجود در اندیشه ابن عربی با آرای جامی و شبستری در این باره پرداخته است. ابن عربی، در نضج و کمال نظریه وحدت وجود بسیار تأثیرگذار بوده است. شبستری و جامی، در میان نویسندگان وشاعران ایرانی پس از سده هفتم وهشتم هجری، از جمله کسانی هستند که در انتقال اندیشه های  او نقش مهمی ایفا کرده اند. هم صدا با ابن عربی، بیانگر این اندیشه شدند که در هستی، جز حق چیز دیگری وجود ندارد و هر ...

متن کامل

وحدت وجود در آثار عطارنیشابوری

این پایان نامه در مورد روشهای بیان وحدت وجود در آثار مسلم عطار نیشابوری بوده که در چهار فصل تهیه و مورد تحقیق قرار گرفته است.میدانیم وحدت وجود جهانی بینی فلسفی عرفانی بوده که پیشینه تاریخی داشته و روابط انسان را با خدا و با عالم هستی مورد بحث قرار می دهد. پس از فصل اول که کلیات بحث ، هدف و انگیزه ارائه شده فصل دوم در مورد تعاریف لغوی و اصطلاحی وحدت، وجود واقوال مختلف در این مورد آورده شده است ....

15 صفحه اول

ابن سبعین بر نردبان وحدت وجود یا وحدت مطلقه وجود

در تاریخ تفکر اسلامی اختلاف در تعابیر معتقدان به وحدت وجود، تفسیرهای متفاوتی را به وجودآورده و ادعاهایی از جانب برخی از ایشان، مبنی بر بدیع بودن نظریاتشان، طرح شده است. از آنجمله عارف جنجالبرانگیز اندلسی، ابن سبعین، نظریة وحدت مطلقة وجود خود را دارایتفاوت های بنیادین در این باب میداند. مقالة حاضر به بررسی این ادعا میپردازد و در پایان به ایننتیجه میرسد که چنین ادعایی درست نیست و نظریة او همان با...

متن کامل

وحدت وجود در مثنوی معنوی

یکی از مباحث عمده و محوری در عرفان اسلامی بحث «وحدت وجود و ریشه های آن در تصوّف» است که در باب آن محققان ایرانی و غربی نظرات متفاوتی ارائه داده اند. بحث وحدت شهود هم از مباحث بسیار نزدیک به وحدت وجود است که گاه با وحدت وجود یکی شمرده شده است. همچنین بحث حلول و اتّحاد که جنبه تفریطی وحدت وجود است در آثار و تعالیم بعض از صوفیه انعکاس یافته است. مولوی در تمثیل های گوناگون خویش در مثنوی معنوی به تبیی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023