طراحی الگوی مفهومی بینش علمی و اعتبار سنجی آن

چکیده نظام آموزشی هر جامعه، مجموعه اعمال و فعالیت هایی است که باعث شکل گیری رفتارهای آدمی می شود. از آنجا که رشد شخصیت اخلاقی افراد، جزء هدف های اساسی تعلیم و تربیت در همه نظام های آموزشی است، برخورداری از بینش علمی به معنای رشد همه جانبه شخصیت اخلاقی و رفتاری فرد تلقی می شود. هدف این پژوهش، طراحی الگوی مفهومی بینش علمی و اعتبار سنجی آن است. تا به کمک آن بتوان بینش علمی افراد را مورد داوری قرار داد. جامعه آماری شامل همه اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان است که متشکل از 468 نفر می باشد. حجم نمونه این پژوهش، با استفاده از فرمول کوکران، 146 نفر تعیین شد و افراد نمونه، با انتخاب متناسب از هر دانشکده، به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابتدا با مراجعه به ادبیات پژوهش، همه زیر مولفه های (شاخص ها) مربوط به بینش علمی، در پرسشنامه ای 105 سوالی، با اعتباری به میزان 852/0، طراحی و در اختیار افراد نمونه قرار گرفت. پس ازتجزیه و تحلیل اطلاعات، از میان 105 زیر مولفه مربوط به بینش علمی، 14 عامل اصلی تشکیل دهنده این مفهوم، شناسایی و به نامهای: توانایی کلی، توانایی قضاوت و کنترل خود، توانایی استدلال و تفکر نقادانه، درستکار بودن و عقلانیت، هوش، توانایی برنامه ریزی، توانایی پیش بینی، نداشتن سوگیری جنسیتی و قومی و نژادی، شناخت فلسفی و هنری، مهارت های ارتباطی، توانایی نگارش، موقعیت سنجی، اعتماد به نفس، و داشتن انگیزه درونی نام گذاری شدند. در پایان، با مراجعه به متخصصان و صاحب نظران، الگوی به دست آمده، اعتبار سنجی شد. نتایج اعتبار سنجی، نشان داد که مولفه اصلی اول از میزان 86/0اعتبار برخوردار است و مولفه های بعدی به ترتیب به میزان 83/0، 96/0، 9767/0، 9532/0، 9821/0، 9238/0، 9671/0، 9821/0، 95/0، 9868/0، 9852/0، 9891/0، و 9631/0 روا می باشند و درجه تناسب کلی مدل 96/0 است. کلمات کلیدی: طراحی، الگو، بینش علمی، اعتبار سنجی