کنترل بیولوژیکی نماتد ریشه گرهی meloidogyne javanica به وسیله ی قارچ paecilomyces sp در گوجه فرنگی

نقش قارچ ها در کنترل نماتدهای انگل گیاهی به طور وسیع مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش، اثر آنتاگونیستی قارچ هایpaecilomyces lilacinus و isaria farinosa روی نماتد ریشه گرهی meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای مورد بررسی واقع شد. با استفاده از نقوش کوتیکولی انتهای بدن ماده، مشخصات جوان سن دوم (j2) و استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نماتد مورد شناسایی قرار گرفت. جدایه های قارچی هم با استفاده از مشخصات مرفولوژیک و آغازگرهای اختصاصی شناسایی شدند. در مطالعات آزمایشگاهی توانایی ریسه های جدایه های مختلف قارچی در آلوده کردن توده های تخم نماتد ریشه گرهی و اثر عصاره کشت تیمارهای قارچی روی مرگ و میر جوان سن دوم (j2) و جلوگیری از تفریخ تخم ها مورد بررسی واقع شد. به این صورت که، توده های تخم در حاشیه پرگنه قارچ در حال رشد روی محیط کشت آب-آگار قرار داده شد و درصد انگلی شدن تخم ها تعیین گردید. جهت مقایسه خاصیت نماتدکشی و جلوگیری از تفریخ تخم ها از محیط کشت مایع عصاره سیب زمینی-دکستروز استفاده و در صد مرگ و میر جوان سن دوم (j2) و تعداد تخم تفریخ شده در غلظت های استاندارد، 1- 10 و 2- 10 عصاره کشت قارچ در زمان های مورد نظر تعیین شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی اجرا شد. در شرایط گلخانه ای اثر p. lilacinus و i. farinosa روی فاکتورهای رشدی گیاه گوجه فرنگی و جمعیت نماتد مورد آزمون قرار گرفت، جهت این ارزیابی از مایه تلقیح قارچ رشد یافته روی دانه گندم و مخلوط شده با خاک سترون گلدان استفاده گردید. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی اجرا شد و مقایسه میانگین های شاخص های رشدی و آلودگی گیاه گوجه فرنگی براساس آزمون lsd صورت گرفت. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داد، اثر جدایه های مختلف قارچ روی مرگ و میر جوان سن دوم (j2) و جلوگیری از تفریخ تخم های نماتد متفاوت بوده و جدایه 3 قارچ p. lilacinus موثرتر تشخیص داده شد. براساس نتایج آزمایشات گلخانه ای هم مشخص شد، جدایه 3 قارچ p. lilacinus کمترین آلودگی و بیشترین افزایش شاخص های رشدی گیاه گوجه فرنگی آلوده به نماتد را نشان می دهد، جدایه های 1 و4 هم تا حدی آلودگی ناشی از نماتد را کاهش دادند. جدایه های 3 ، 1 و 4 از قارچ p. lilacinus به ترتیب 65، 43 و 41 درصد جمعیت نماتد را کاهش دادند، که نشان از توانایی آن ها در کنترل موفق نماتد ریشه گرهی دارد.