بررسی دیدگاه کاربران پیرامون قابلیت فهم و پیش بینی پذیری سازماندهی مقوله های اطلاعاتی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران به منظور ارائه الگویی مناسب

هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی سازماندهی مقوله های اطلاعاتی (منوها) در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران از رویکرد کاربرمدار است. در این راستا، 10 وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های ایران توسط 30 نفر دانشجوی ارشد و دکتری از جنبه میزان منطقی بودن سازماندهی مقوله های اطلاعاتی، همچنین قابلیت درک کاربر و پیش بینی پذیری برچسب های بکار رفته برای بازنمون این مقوله ها، میزان تأثیر عمق منو (تعداد مراحل یا لایه-های منو) بر کاهش پیش بینی پذیری، بر افزایش گم شدگی و صرف زمان بیشتر کاربر برای پیدا کردن اقلام اطلاعاتی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از چهار روش مختلف (مکاشفه ای، تحلیل ساختار، مرتب سازی کارت ها و مصاحبه نیمه ساختار یافته) برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که وب سایت کتابخانه-های دانشگاهی ایران از جنبه های مورد بررسی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. مصاحبه با کاربران نیز این یافته ها را تأیید کرد. همچنین مشخص شد که عمق منو زمانی بر کاهش پیش بینی پذیری اقلام تحت منو و افزایش زمان برای پیدا کردن اقلام تحت منو تأثیرگذار است که افزون بر استفاده از لایه های زیاد، اقلام نیز به درستی دسته بندی نشده باشند و از برچسب های خود توصیف و قابل درک برخوردار نباشند. با استفاده از روش مرتب سازی کارتها، نگاه کاربران به دسته بندی اقلام اطلاعاتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بخش نشان داد که کاربران در انتخاب مقوله برای قرار دادن اقلام، دیدگاه متفاوتی از طراحان سایت دارند و برخی از اقلام را در دسته های متفاوت از طراحان قرار می دهند. از دیگر روش های بکار رفته تحلیل ساختار وب سایت ها از نظر الگوهای بکار رفته برای دسته بندی اقلام بود، دستاوردهای این بررسی نشان داد از میان پنج الگوی موجود (کاهشی، افزایشی، محدب، مقعر و ثابت)، ساختار مقوله های وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران بیشتر از الگوی کاهشی و مقعری استفاده می کنند. استفاده از الگوی مقعری برخلاف دیگر الگوها باعث کاهش بروز خطای انتخاب می شود و استفاده از الگوی کاهشی عدم قطعیت در منو را افزایش می دهد. در پایان، الگوی پیشنهادی توسط پژوهشگر برای درک بهتر و بیشتر سازماندهی اطلاعات (مقوله ها و منوهای) وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ارائه شده است.