قیمت گذاری نظری قراردادهای آتی در چارچوب مدل فرآیندهای تصادفی: مورد مطالعه قرارداد آتی سکه طلا

یکی از کارکردهای اصلی بورس های آتی کالایی، کشف قیمت منصفانه برای قراردادهای مختلف است، به گونه ای که این قیمت ها معرف شرایط واقعی عرضه و تقاضا در بازار باشند. بنابراین عملکرد هر بورس در این خصوص تا حد زیادی تعیین کننده اعتبار آن و میزان استقبال و مشارکت فعالان در بازار می باشد. قیمت های تئوریک قراردادهای آتی که با استفاده از مدل های قیمت گذاری آتی و بر اساس قیمت در بازارهای نقدی محاسبه می شوند، به عنوان یکی از عوامل مورد بررسی در تعیین قیمت تسویه و حتی در برخی از شرایط به عنوان جایگزین قیمت های کشف شده در بازار مورد استفاده قرار می گیرند. این قیمت ها همچنین برای کنترل انحرافات بازار نیز کاربرد دارند؛ به عبارت دیگر قیمت تئوریک معیاری را در اختیار مدیران بورس قرار می دهد تا بتوانند بطور مستمر از صحت نسبتی نوسانات و روند حرکت بازار اطمینان حاصل نمایند. در این پژوهش بر پایه یک مدل نظری از فرآیندهای تصادفی قیمت تئوریک برای قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالای ایران استخراج شده است. به همین منظور از مدل تک عاملی شوارتز استفاده شده است و برای تخمین مدل فوق از فیلتر کالمن که به عنوان یک تخمین زننده مدل های غیرخطی کاربرد دارد، بهره گیری شده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش، از سایت رسمی بورس کالای ایران جمع آوری گردید. در این راستا آمار معاملات سکه طلا برای تحویل در سررسیدهای متفاوت مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می دهد که تمام پارامترهای برآورد شده در سطح اطمینان بالایی معنی دار هستند. مقدار k برآورد شده نشان می دهد که اندازه و درجه بازگشت به میانگین در سطح پایینی قرار دارد. نرخ میانگین بلندمدت و پارامتر نوسان پذیری نیز برآورد گردیده است. در کل می توان نتیجه گرفت که مدل از فرآیند ارنستین-اولنبک که یک فرآیند مارتینگل است پیروی می کند اما مقادیر به دست آمده برای پارامترها نشانگر پیروی ضعیف از این فرآیند است. از آنجایی که بر اساس مدل های شبیه سازی شده و همچنین آزمون های تجربی نشان داه شده است که مدل های قیمت گذاری قرارداد آتی کالا اعم از تجاری و مصرفی از فرآیند بازگشت به میانگین پیروی می کنند و بر اساس معیار مارتینگل منصفانه قیمت گذاری می شوند، لذا می توان تشخیص داد که پیروی ضعیف قیمت قردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا معلول غیردقیق بودن قیمت های نقدی به دست آمده در بازار بورس کالای ایران بوده است.