ارزیابی پایداری شهری براساس مدل بنچ مارک برای شهرهای ایران مطالعه موردی شهر تهران

توسعه پایدار یکی از نظریات مطرح در سالیان اخیر در جهت حل مشکلات شهرها می باشد که تاکید آن بر پاسخگویی به نیازهای جوامع انسانی در حد ظرفیت های محیط و بدون کاهش سرمایه های طبیعی برای نسلهای آتی است. در ایران علیرغم اینکه فعالیت های قابل توجهی در سالهای اخیر در جهت تکمیل ادبیات نظری این مبحث صورت گرفته است، فقدان توجه به مقوله بکارگیری شاخص های مناسب برای ارزیابی توسعه پایدار شهری و همچنین عدم توجه به شناسایی مدل ها و روش های ارزیابی پایداری شهری کاملا مشهود می باشد. لذا هدف اصلی این پژوهش معرفی مدلی برای ارزیابی اطلاعات علمی زیست محیطی ، اجتماعی، و اقتصادی در شهرهای ایران و بطور مشخص، مناطق ?? گانه شهر تهران، و با توجه به شاخص های جهانی موجود در زمینه توسعه پایدار در حین توجه نمودن به در دسترس بودن. موثق بودن، و همیشگی و فراگیر بودن داده های مورد استفاده می باشد تا بتوانیم پیشرفت برنامه ها و سیاست های شهری در راه رسیدن به اصول پایداری را ثبت نماییم. جهت پرداختن به این موضوع، در این پژوهش ابتدا سعی شده است که یک لیست از شاخص های پایداری قابل استفاده در سطح شهری و با توجه به داده ها و اطلاعات موجود در نظر گرفته شود. سپس، شاخص های منتخب با استفاده از دو روش مطرح در زمینه ارزیابی توسعه پایدار شهری که شامل روش ارزیابی آماری نسبی و مدل بنچ مارک می باشد، جهت رسیدن به اندیس های پایداری در هر کدام از حوزه های مرتبط با مقوله توسعه پایدار شهری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، و با توجه به نتایج حاصل، به سوالات پژوهشی مطرح گردیده پاسخ داده شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش، نشان دهنده این مساله بوده است که مناطق ?? گانه شهر تهران در هیچکدام از حوزه های سه گانه توسعه پایدار، در وضعیت پایدار قرار نداشته اند. از طرف دیگر، بررسی های انجام شده نشان می دهد که مناطق شهری تهران، ضعیف ترین عملکرد را در حوزه پایداری زیست محیطی داشته و عملکرد بهتری در زمینه پایداری اقتصادی دارا می باشند. همچنین، تفاوت محسوسی در توزیع جغرافیایی این ناپایداری ها در حوزه های اجتماعی و اقتصادی دیده می شود، به گونه ای که مناطق نیمه جنوبی شهر تهران از پایداری پائین تری در این حوزه ها برخوردار می باشند. در پایان، این پژوهش به ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت توسعه پایدار شهری در شهر تهران، و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی پرداخته است.