مطالعه خصوصیات ریخت شناسی، بیماریزایی و تنوع ژنتیکی جدایه هایlecanicillium fungicola عامل بیماری حباب خشک قارچ خوراکی دکمه ای و امکان کنترل این بیماری توسط چند ترکیب گیاهی

بیماری حباب خشک قارچ خوراکی دکمه ای با عامل lecanicillium fungicola (preuss) zare and gams از مهمترین بیماریهای قارچی قارچ خوراکی دکمه ای سفید در کشت و صنعت های پرورش این قارچ در دنیا محسوب می شود. این بیماری در ایران نیز به مراکز تولید قارچ خوراکی آسیب بسیار زیادی وارد می-کند. این مطالعه با هدف شناسایی واریته قارچ بیمارگر، دمای بهینه برای رشد بیمارگر، تنوع ژنتیکی، آزمون-های بررسی ویرولانس و ارزیابی خسارت، ارزیابی حساسیت به قارچ کش های مختلف و بررسی قابلیت بیوکنترلی اسانس های گیاهی روی این بیمارگر و قارچ خوراکی انجام شد. پس از بازدیدهای مکرر که در سال 1388 و 1389 از کشت و صنعت های پرورش قارچ استان تهران و البرز به عمل آمد، در مجموع 48 جدایه قارچ عامل بیماری جداسازی و قارچ l. fungicola var. fungicola شناسایی گردید. خصوصیات ریخت-شناسی جدایه ها شامل وجود کریستال، رنگ پرگنه و میزان رشد آن در دماهای مختلف ثبت شد. جدایه ها در دمای 30 درجه سیلسیوس رشدی نداشته و بهترین دما برای رشد بیمارگر 20 درجه سیلسیوس بدست -آمد. جدایه های بدست آمده از مراکز کشت و صنعت بازدید شده، از نظر شکل و میزان رشد پرگنه با یکدیگر متفاوت بودند. بر اساس اطلاعات بدست آمده از آزمایش های دمایی و شکل پرگنه 23 جدایه انتخاب و برای بررسی تنوع ژنتیکی با آغازگرهای urp و آزمایش قدرت ویرولانس مورد استفاده قرار گرفتند. در بررسی ویرولانس به روش استفاده از پلاگ، لکه نکروزه روی اندام باردهی قارچ خوراکی فقط در اطراف پلاگ ایجاد شد درحالیکه در روش استفاده از سوسپانسیون اسپور میزان تفکیک جدایه ها از نظر تفاوت در ایجاد لکه بسیار مشهود بود. در قسمت ارزیابی خسارت، علایم بیماری بصورت لکه های نکروزه، ساقه های کج شده، ترک خورده و حباب مشاهده گردید. در آلودگی روزهای دوم، نهم و هفدهم پس از دادن خاک پوششی، روزهای دوم و نهم بیشترین میزان خسارت را ایجاد نمودند. خسارت بصورت کیفی بود و وزن اندامهای باردهی نسبت به شاهد کاهش پیدا نکرد. از مجموع 12 آغازگر urp ، ده آغازگر نواحی مختلف ژنوم قارچ بیمارگر را تکثیر نمودند. آغازگرهای 1f, 2f, 25f, 38f, 38f, 6r, 13r و 17r چند شکلی نشان ندادند و در آغازگرهای 9f, 2r و 4r چندشکلی مشاهده گردید. در این بررسی جدایه های مرکز پرورش پدم (p) از جدایه های دیگر جدا شدند. در بررسی حساسیت جدایه ها به قارچ کش ها، همه جدایه ها به قارچ کش های بنومیل، کاربندازیم و ایپردیون-کاربندزایم مقاومت بسیار بالایی داشتند در حالیکه این جدایه ها نسبت به قارچکش اسپورگون نسبتا حساس بودند. با این وجود در جدایه p4 نیز مقاومت مشاهده گردید. در بررسی حساسیت بیمارگر و قارچ خوراکی به 12 اسانس گیاهی، مرزه و آویشن شیرازی بیشترین قدرت بازدارندگی رشد میسلیومی را دارا بودند. همچنین این دو اسانس بهترین قدرت انتخابی بودن را در مقایسه با اسانس های دیگر داشتند. این خصوصیت به ترکیبات فنولی موجود در آنها نسبت داده شد.