امکان تابعیت ایرانی فرزندان زوج های نابارور خارجی متولد از رحم اجاره ای مادر ایرانی

تولد اولین فرزند حاصل از لقاح خارج رحمی در سال 1978 میلادی این امکان را برای زوجین نابارور فراهم ساخته که همچنان به داشتن فرزند امید وار باشند.از آن هنگام تاکنون ، تکنیکهای درمان ناباروری منجر به تولد بیش از سه میلیون و نیم کودک در دنیا گردیده است. برای برخی از بیماران نابارور، هیچگونه درمانی بجز کمک شخصی خارج از خانواده یا شخص سوم وجود ندارد. این درمانها بصورت اهدای گامت و جنین و هم چنین رحم جایگزین به شکل گسترده ای مورد استفاده نیازمندان قرار گرفته است. در استفاده از رحم جایگزین، زن دیگری به غیر از زوجه نابارور، جنین را در رحم خود پرورش می دهد تا پس از تولد ، آن را در اختیار زوجین نابارور قرار دهد. از این روش در شرایطی استفاده می شود که زوجه فاقد توانای لازم برای حمل و پرورش جنین در رحم خود باشد. اما با استفاده از این فناوری ها در زمینه هایی چون دین ، اخلاق ، حقوق ، روانشناسی و جامعه شناسی سوالاتی مطرح می شود. از آنجایی که میزان و کیفیت خدمات درمان ناباروری ارایه شده توسط مراکز ایرانی در حد قابل قبولی است و قیمت ارائه این خدمات نسبت به جهان در سطح پایین تری است ، مراجعات متعدد بیماران خارجی برای درمان ناباروری به مراکز ایرانی دیده می شود. مراجعه اتباع خارجی و استفاده از درمانهای ناباروری با بکار گیری شخص سوم همانند اهدا و رحم جایگزین مسایل مختلفی را در حوزه حقوق بین الملل به میان می آورد که از جمله آنها، تابعیت فرزند حاصل می باشد. یکی از اصلی ترین مبانی تابعیت ، داشتن ثبات وضعیت تبعه است ، در قبال سایر افراد و اشخاصی که ارتباط با دولت – کشوری نداشته یا ارتباط آن شخص با دولت- کشورهای متعدد ی متصوراست . (صورتهای استثنایی بی تابعیت و تابعیت مضاعف ) . وقف مقدمه کنوانسیون لاهه به سال 1930 سه اصل بین المللی :1- هر کس باید دارای تابعیت باشد (نفی بی تابعیتی ) 2- هیچ کس نباید بیش از یک تابعیت داشته باشد (نفی تابعیت مضاعف ) 3- هر کس باید بتواند تابعیت خود را تغییر دهد ، ( اصل تغییر پذیری تابعیت به ویژه در هنگام تابعیت قهری و اجباری ) مورد پذیرش واقع شود . مطابق اصول یاد شده دولت ها می بایست قواعد ومقررات مربوط به تابعیت خود را به گونه ای اصلاح نماید که هر شخص در جامعه بین المللی دارای تابعیت واحد باشد. بر آیند پژوهش با تدبر در منابع حقوق بین الملل خصوصی این است که تابعیت کودکان حاصل از زوج های نابارور خارجی باتوجه به تابعیت والدین آنها مشخص می شود و طبق بند 2 ماده 976 قانون مدنی کودکان حاصل از گامت زوج نابارور ایرانی تبعه ایران شناخته می شوند