انتخاب همزمان برای مقاومت به بیماری مرگ گیاهچه ناشی از قارچ های پیتیوم و فایتوفتورا در گلرنگ

روش اصلاحی مناسب برای تولید واریته های مقاوم به بیماری های گیاهی، انتخاب بوته های مقاوم می باشد. به منظور بررسی کارایی این روش در ایجاد مقاومت به پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه ناشی از دو قارچ pythium ultimum وphytophthora drechsleri در گلرنگ، مطالعه ای در آزمایشگاه اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. این آزمایش در طی سال-های 1388 و 1389 و با استفاده از بذرهای 4 ژنوتیپ گلرنگ شامل acetereia، اراک 2811، lrv و 34072، انجام گرفت. سال اول بذور ارقام در حوله های کاغذی آلوده به سوسپانسیون بیمارگر پیتیوم، سوسپانسیون فایتوفتورا و سوسپانسیون توأم پیتیوم + فایتوفتورا و شاهد آب مقطر کشت شدند. به مدت 6 روز تعداد بذور جوانه زده، گیاهچه های بیمار و گیاهچه سالم شمارش شد. گیاهچه هایی که پس از 6 روز سالم ماندند و در برابر بیمارگرها مقاومت بیشتری نشان دادند، جهت کشت و حصول بذر به مزرعه منتقل شدند. بذور حاصل از این بوته ها برداشت شد و در سال دوم مجدداً مشابه سال گذشته بذور بوته های مقاوم انتخاب شده درحوله های کاغذی آلوده به همان بیمارگر قرار گرفتند و شمارش بذور جوانه زده، گیاهچه های بیمار و گیاهچه های سالم به مدت 6 روز انجام گرفت. محیط فایتوفتورا با 77 و پیتیوم با 59 درصد گیاهچه بیمار به ترتیب بیشترین و کمترین قدرت بیماریزایی را داشتند. ژنوتیپ lrv بیشترین درصد گیاهچه بیمار و بیشترین درصد بیماری را در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها در محیط های آلوده دارا بود. اثر انتخاب بر درصد جوانه زنی، روز تا 50 درصد جوانه زنی، درصد گیاهچه بیمار، درصد گیاهچه باقیمانده و درصد بیماری در محیط های آلوده به بیمارگرها معنی دار بود. وراثت پذیری خصوصی مقاومت به بیمارگر پیتیوم، بیمارگر فایتوفتورا و بیمارگر توأم پیتیوم + فایتوفتورا به ترتیب 66، 32و 4 درصد برآورد شد. به-طورکلی نتایج نشان داد که امکان افزایش مقاومت به بیمارگرهای مورد بررسی با روش انتخاب وجود دارد.