بررسی مقایسه ای کارکرد مذهب در فرآیند نوسازی ایران: پهلوی دوّم(57-1341) و دوره ی سازندگی (76-1368)

پایان نامه
چکیده

نوسازی به فرایند تغییرات اجتماعی اشاره دارد که در ایستارها و ساختارها به طور یکپارچه، چند بعدی و تدریجی صورت می گیرد و جامعه را به طور کلی دگرگون می سازد. این مفهوم در ادبیات توسعه بیشتر ناظر براقدامات اصلاحی برخی دولت ها در نیمه دوم قرن بیستم است که نظریه پردازی های مرتبط با آن در قالب «مکتب نوسازی» مطرح می باشد. در تاریخ معاصر ایران چند مقطع تاریخی از لحاظ اقدامات نوسازانه دولت و پیامدهای آن دارای اهمیت است. یکی از این مقاطع سال های 57-1341 شمسی است که در آن «محمّدرضا پهلوی» دست به اقداماتی زد که خرده نظام های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نظام اجتماعی ایران را دچار تحول نمود. دوره ی دیگری که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است هشت سال ریاست جمهوری «هاشمی رفسنجانی» (76-1368)در نظام جمهوری اسلامی ایران است تحولات صورت گرفته در این دو مقطع باعث شد که مذهب نیز به عنوان یکی از خرده نظام های موثر در نظام اجتماعی ایران که طبق نظریه الزامات کارکردی «تالکوت پارسونز»،کارویژه حفظ الگوی نظام را دارد ایفای نقش نماید.در این پژوهش نگارنده با نگاهی مقایسه ای و پس از تببین چرایی و چگونگی نوسازی در این دو برش تاریخی، در پی پاسخ به این پرسش است که چرا مذهب در نظام سیاسی در فرایند نوسازی پهلوی دوّم کارکرد منفی و در دوره سازندگی کارکرد مثبت داشت؟ در پاسخ به این سوال این دو فرضیه مرتبط با هم به محک آزمون گذاشته شد:1-در دوره پهلوی دوّم به دلیل عدم هماهنگی نظام سیاسی با نظام مذهبی، مذهب در جریان نوسازی کارکرد منفی داشت. 2-در دوره سازندگی به دلیل هماهنگی دو نظام مذهبی و سیاسی، مذهب در جریان نوسازی کارکرد مثبت داشت. واژگان کلیدی: مذهب،نوسازی،پهلوی دوّم،دوره سازندگی،کارکرد،نظام اجتماعی

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مقایسه ای رابطه دولت و دانشگاه در ایران در دوره پهلوی دوم و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

چکیده دانشگاه به عنوان یکی از نهادهای جامعه مدرن از آغاز تأسیس تاکنون نقش بسیار مهمی را در تحولات سیاسی-اجتماعی ایران معاصر بازی کرده است و به همین دلیل یکی از دغدغه های اصلی و همیشگی دولت، کنترل دانشگاه و استفاده از آن به عنوان یکی از دستگاه های ایدئولوژیک به منظور اجرای کارکردهایی همچون مشروعیت بخشی به سیستم سیاسی، حفظ همبستگی و تعارض زدایی بوده است. در دوره ی پهلوی دوم و بعد از پیروزی انقلاب...

متن کامل

نقش صنایع آلمانی در نوسازی صنایع ایران در دوره رضاشاه پهلوی

آلمانی­ها همزمان با سلطنت رضاشاه پهلوی در ایران تبدیل به یکی از قدرت­های اقتصادی مهم شدند. آنها که به دنبال فروش محصولات خود و تهیه مواد خام برای کارخانه­هایشان  بودند، ایران را علی­رغم نفوذ ابرقدرت­های بزرگ جهان ، که مانع اصلی ورود آنها به حساب می­آمدند، به عنوان بازار هدف انتخاب کردند. حکومت ایران هم که می­خواست از نفوذ انگلیس و شوروی در خاک خود بکاهد و علاقمند به  نوسازی صنایع سنتی خود بود،ا...

متن کامل

مطالعه ی تطبیقی خواص مورفولوژیکی ساختار شهری تبریز در دوره ی قاجار و دوره ی پهلوی

پژوهش حاضر در رابطه با بررسی خواص مورفولوژیکی ساختار شهری در شهر تبریز است. سوال اصلی تحقیق این است که آیا خواص مورفولوژیکی در ساختار شهر تبریز در دوره قاجار و پهلوی موثر بوده است؟ پیچیدگی فرآیند تشکیل شهرها و ساختار مورفولوژی شهری شهر تبریز، مهمترین مسائل در این پژوهش است. نگاهی به تغییر ساختار و شکل شهرها به وضوح نشان می دهد که شهرهای ما به عنوان یک مطالعه جدی مورد توجه قرار نگرفته و آزمایش ن...

متن کامل

برنامۀ تجدد و نوسازی ایران در عصر رضاشاه پهلوی

نوسازی در تجربۀ اروپاییان، بر پایۀ مدرنیته و به یاری و کمک بورژوازی و دولت مطلقه و ملی و مدرن و از گذر تغییرات اجتماعی وسیع و همه‎جانبه، به ظهور جوامع مدرن و توسعه‎یافته انجامید. اما، در کشور ایران، با وجود تلاش‎هایی که در عصر رضا‌شاه صورت‎گرفت، نوسازی به ایجاد جامعه‌ای مدرن و توسعه‎یافته نینجامید. نوسازی در دورة پهلوی اول شتابان صورت‎گرفت و به دلیل تسلط دولت بر منابع قدرت، ناتوانی و پراکندگی ج...

متن کامل

بررسی نقش سومین دوره مجلس شورای اسلامی در سیاست گذاری - مطالعه ی موردی: برنامه ی اول و گذار به دوره ی سازندگی(71-1367)

با پایان جنگ، موضوع بازسازی و سازندگی مطرح و دوران جدیدی در سیاست ایران آغاز شد. برنامه¬ها و سیاست¬های این دوران در راستای جبران خسارت¬ها و خرابی¬های ناشی از جنگ، بهبود وضعیّت اقتصادی، تحکیم زیرساخت¬های اقتصادی کشور و چارچوب آن¬ها برنامه¬ی اوّل توسعه¬ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود. در سیاست گذاری های بازسازی و برنامه اول توسعه نهادها و سازمان های چندی تاثیرگذار بودند. در این مقاله نقش سومین دور...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصادی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023