ارتباط متقابل هزینه نهایی وجوه عمومی، نابرابری گریزی و رشد اقتصادی در ایران

گسترش و تنوع فعالیت های مالیاتی از یک سو و نقش رو به افزایش دولت ها در جهت گسترش خدمات عمومی، تامین اجتماعی و تلاش در جهت تحقق رشد اقتصادی و از بین بردن نابرابری و توزیع عادلانه ی درآمد از سوی دیگر، دریافت و پرداخت مالیات را به امری مهم و تاثیر گذار تبدیل کرده است. از آن جایی که مالیات به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت محسوب می شود، می تواند یکی از ابزارهای اقتدار دولت در دسترسی به اهداف سه گانه ی تخصیص، تثبیت و توزیع باشد. پس با ارائه یک الگوی مناسب برای مالیات، می توان دولت را در جهت هدف مذکور یاری نمود. از طرفی برخی از انواع مالیات یک هزینه ی عدم کارایی را بر جامعه تحمیل می کند تحت عنوان هزینه نهایی وجوه عمومی، که وسیله ای برای اندازه گیری موثری از تقابل بین کارایی و عدالت را فراهم می کند و حال این هزینه دارای اثراتی بر فاکتورهای مهم اقتصاد از جمله رشد اقتصادی و نابرابری گریزی می باشد. روش تحقیق در طول مطالعه شیوه های تحلیل توصیفی و تحلیل علی است. در این مطالعه تلاش شده است تا ضمن معرفی کامل مفهوم هزینه نهایی وجوه عمومی و استخراج فرمولی برای آن و سپس اندازه گیری این هزینه در طی سال های 1387-1360 برای اقتصاد ایران، با استفاده از روش های تحقیق توصیفی ابتدا برای هرکدام از موارد هزینه نهایی وجوه عمومی، درجه ی نابرابری گریزی و رشد اقتصادی الگوهای مناسب را استخراج کرده و در مرحله ی بعد با استفاده از مدل خودرگرسیو برداری تاثیر هزینه نهایی وجوه عمومی را بر دو متغیر اصلی رشد اقتصادی و نابرابری گریزی مشخص نماید. این مطالعه ضمن شناسایی متغیرهای اثرگذار بر هزینه نهایی وجوه عمومی نشان می دهد روند هزینه نهایی وجوه عمومی به طور نامنظم در کشور در حال کاهش است و افزایش هزینه نهایی وجوه عمومی سبب کاهش متغیر های رشد اقتصادی و نابرابری گریزی شده و نیز هم چنین ترکیب مناسبی از مالیا های غیر مستقیم و مستقیم اثر مناسب-تری بر کاهش این هزینه داشته که از بین این مالیات ها، مالیات های اشخاص حقوقی، مالیات بر واردات و مالیات بر مصرف و فروش اثر بهتر و مناسب تری در کاهش این هزینه دارند.