بررسی موانع خلاقیت کارکنان شرکت ملی گاز ایران.

هدف از این پژوهش، بررسی موانع خلاقیت کارکنان شرکت ملّی گاز ایران بود. روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق برابر با 789 نفر از کارکنان ستادی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 157 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل چهار پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و خلاقیت رندسیپ بود. برای برآورد پایایی درونی ابزار تحقیق از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب پایایی درونی برای پرسشنامه فرهنگ سازمانی 0.93، ساختار سازمانی 0.86، و خلاقیت 0.85 به دست آمد. در این تحقیق از آمار توصیفی به منظور خلاصه و طبقه بندی نمرات خام و توصیف داده ها استفاده شد. در بخش آمار استنباطی، از آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای تعیین فرض نرمال بودن متغیرها،از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه ها، از آزمون تی و تحلیل واریانس برای مقایسه بین گروه ها و همچنین برای تعیین معادله پیش بینی متغیر ملاک از روی متغیرهای پیش بین از آزمون رگرسیون چند متغیره، و برای تعیین میزان تأثیر هریک از ابعاد متغیرها از رگرسیون گام به گام استفاده شد. برای رتبه بندی مولفه ها نیز از آزمون فریدمن استفاده گردید. توصیف آماری نشان داد که میانگین نمره خلاقیت کارکنان 32.18 (از حداکثر نمره 100) با انحراف استاندار 13.82 بود. این نمره نشان داد که خلاقیت کارکنان در حد مطلوبی قرار ندارد. توصیف آماری فرهنگ سازمانی با میانگین نمره 84.16 (از حداکثر120) با انحراف استاندارد 24.19 نشان داد که فرهنگ سازمانی در سطح متوسط قرار دارد و بیشتر به فرهنگ ادهوکراسی با میانگین 28 گرایش دارد. همچنین توصیف آماری ساختار سازمانی با میانگین نمره 95.27 (از حداکثر120) با انحراف استاندارد 19.28 نشان داد که ساختار سازمانی شرکت ملی گاز ایران رسمی، نسبتاً متمرکز و پیچیده می باشد. نتایج آزمون فرضیه اصلی نشان داد که فرهنگ سازمانی با خلاقیت کارکنان (p<0.05 و r=0.635)، همبستگی معنی دار مثبت و ساختار سازمانی با خلاقیت کارکنان (p<0.05 و r=-0.726)، همبستگی معنی دار منفی داشت. نتایج فرضیه های فرعی نشان داد که بین فرهنگ ادهوکراسی و فرهنگ قبیله ای با خلاقیت کارکنان رابطه معنی دار مثبت وجود داشت، و بین فرهنگ بازار و سلسله مراتبی با خلاقیت کارکنان رابطه معنی دار منفی وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که بین رسمیت و تمرکز با خلاقیت کارکنان رابطه معنی دار منفی وجود داشت، و بین پیچیدگی با خلاقیت کارکنان رابطه ای وجود نداشت. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که از میان ابعاد فرهنگ سازمانی، فرهنگ ادهوکراسی با ضریب بتای استاندارد شده (0.74) دارای بالاترین تأثیر مثبت بر خلاقیت کارکنان و از میان ابعاد ساختار سازمانی، رسمیت با ضریب بتای استاندارد شده (0.794-) دارای بالاترین تأثیر معکوس بر خلاقیت کارکنان داشت. نتایج آزمون فریدمن در رابطه با اولویت بندی مولفه های فرهنگ سازمانی نشان داد که مولفه همبستگی سازمانی با ضریب 4.27 بیشترین تأثیر را بر ابعاد فرهنگ سازمانی دارد و مولفه تأکید راهبردی با ضریب 3.65 در اولویت دوّم قرار دارد. درنهایت نتایج یافته های تکمیلی نشان داد که از بین مولفه های جمعیت شناختی، تنها بین خلاقیت کارکنان و سطح تحصیلات تفاوت معناداری وجود داشت و از نظر جنسیت، سن، و سابقه خدمت، تفاوت معناداری بین خلاقیت کارکنان وجود نداشت.