بررسی نقوش و آرایه های تزئینی گنبد سلطانیه زنجان براساس مبادی گرافیک- پروژه عملی:طراحی گرافیک محیطی فضای داخلی و عناصر تزئینی، برای هتل سنتی سلطانیه با استفاده از نقوش گنبد سلطانیه

چکیده گنبد سلطانیه یادآور شکوه و رونقی است که در حدود هفتصد سال پیش در این شهر جریان داشته است. سلطان محمد اولجایتو در سال 702 هجری قمری تصمیم گرفت بنایی بر اساس طرح آرامگاه غازان خان در سلطانیه ساخته شود ، گنبد سلطانیه اگر چه تا حد زیادی متاثر از معماری آرامگاه سلطان سنجر در مرو بود ولی خلاقیت و ابتکار در بنای اخیر به حدی است که آن را بصورت یکی از شاهکارهای هنر و معماری ایران در آورده است. این گنبد عظیم الگوئی برای احداث تعداد زیادی از بناهای بعد از خودش در طول دوره های بعد شد. معماری گنبد سلطانیه را شخصی به نام سید علی شاه انجام داده است. بنای گنبد که یکی از شاخص ترین بناهای معماری دوران اسلامی به شمار می آید ؛ علاوه بر شاخصه های منحصر به فرد در معماری و ساختمان سازی ، از لحاظ تزئینات نیز حائز اهمیت و بی نظیر است. این تزئینات که در دو دوره مشخص اجرا شده ، از ویژگیهای مهمی مانند : استفاده گسترده از کاشیکاری معرق و گچبریهای زیبا و نفیس ، نقوش و تزئینات رنگی ، وجود کتیبه های زیبا که با ظرافت و دقت فراوان اجرا شده اند برخوردار است. بررسی نقوش ایوانهای بیرونی و درونی و تزئینات بیرونی و داخلی گنبد سلطانیه که در خور توجه ویژه ای است موضوع این پژوهش می باشد. بازسازی گرافیکی نقوش بسیار زیاد و پیچیده این بنا ، مجموعه قابل ملاحظه ای را به وجود آورده است. این مجموعه نقوش می تواند همچون گنجینه ای با ارزش برای طراحان گرافیک امروز درخلق آثار جدید گرافیکی و هویت بخشیدن به آنها بسیار مفید باشد. از آنجایی که بسیاری از عناصر تزئینی این بنا ممکن است دستخوش تغییرات شود این پایان نامه توانسته است با بازسازی و جمع آوری تصاویری از نقوش این بنای عظیم در حفظ و نگهداری آنها سهمی داشته باشد. علاوه بر طراحان گرافیک ، دیگر رشته های هنرهای تجسمی هم از به کارگیری آن بی نصیب نخواهند بود. در واقع این بنا و تزئینات آن می تواند الهام بخش بناهای معاصر باشد. واژگان کلیدی : گنبد سلطانیه ، آرایه های تزئینی ، نقوش ، کتیبه ها ، گچبری ، آجرکاری ، کاشی کاری