ارزیابی تولید بهاره ذرت شیرین(zea mays var saccharata) به صورت کشت زیر پلاستیک در گچساران

چکیده به منظور ارزیابی تولید بهاره ذرت شیرین (zea mays var saccharata) به صورت کشت زیر پلاستیک در گچساران، این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در زمین های دشت ابدالان در حومه شهر گچساران اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل های آزمایش شامل: هیبریدهای ذرت شیرین به عنوان فاکتور اصلی در چهار سطح (هیبریدهای مریت، چلنجر، چیس و بیسین)؛ تاریخ کاشت به عنوان فاکتور فرعی در پنج سطح (25 دی، 5 ، 15 و 25 بهمن و 5 اسفند) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر هیبرید بر صفات تعداد روز تا ظهور تاسل و ظهور بلال، تعداد روز تا برداشت محصول، عملکرد تر بلال، شاخص برداشت بلال، شاخص برداشت دانه کنسروی، طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، عملکرد تر بیولوژیک و وزن هزار دانه معنی دار بود. همچنین تاثیر تاریخ کاشت بر صفات تعداد روز تا ظهور تاسل، تعداد روز تا ظهور بلال، تعداد روز تا برداشت محصول، عملکرد تر بلال، شاخص برداشت بلال، قطر بلال، طول بلال، عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه معنی دار بود. هیبرید بیسین و چیس به ترتیب دارای بیشترین و کمترین عملکرد تر بلال به میزان 09/17 و 13/15 تن در هکتار بودند. بیشترین و کمترین میانگین عملکرد تر بلال به میزان 81/16 و 06/15 تن در هکتار به ترتیب در تاریخ های کاشت 25 دی و 5 اسفند به دست آمد. هیبرید بیسین دارای بیشترین عملکرد دانه کنسروی به میزان 39/8 تن در هکتار و هیبرید چلنجر دارای کمترین عملکرد دانه کنسروی به میزان 56/7 تن در هکتار بود. بیشترین میانگین عملکرد دانه کنسروی به میزان 41/8 تن در هکتار در تاریخ 25 دی و کمترین عملکرد دانه کنسروی به میزان 45/7 تن در هکتار در تاریخ کاشت 5 اسفند به دست آمد. هیبرید مریت دارای بیشترین تعداد روز تا برداشت بلال به میزان 3/94 روز و هیبرید چیس دارای کمترین تعداد روز تا برداشت به میزان 2/86 روز بود. بیشترین میانگین تعداد روز تا برداشت بلال به میزان 5/101 روز در تاریخ کاشت 25 دی و کمترین تعداد روز تا برداشت بلال در تاریخ کاشت 5 اسفند به دست آمد. برهمکنش هیبرید و تاریخ کاشت نشان داد که بیشترین تعداد روز تا برداشت بلال به میزان 7/104 روز در هیبرید مریت در تاریخ کاشت 25 دی و کمترین تعداد روز تا برداشت بلال به میزان 3/78 روز مربوط به هیبرید چیس در تاریخ کاشت 5 اسفند بود. 1-اثر تاریخ کاشت و همچنین اثر هیبرید برای غالب صفات معنی دار شد. برهمکنش هیبرید و تاریخ کاشت نیز برای صفات تعداد روز تا ظهور تاسل و ظهور بلال، تعداد روز از ظهور تاسل تا ظهور بلال، تاریخ رسیدن، شاخص برداشت بلال، عملکرد علوفه تر و خشک، عملکرد بیولوژیک تر، وزن هزار دانه، طول بلال دانه دار و ارتفاع بوته معنی دار شد. 2-بیشترین عملکرد تر بلال، بلال بدون پوست، عملکرد دانه کنسروی، طول بلال کامل و طول بلال دانه دار، ارتفاع بوته، عملکرد علوفه تر و خشک، عملکرد بیولوژیک تر و کمترین شاخص برداشت بلال و کمترین قطر چوب بلال در تاریخ کاشت 25 دی دیده شد. 3-بیشترین عملکرد تر بلال، بلال بدون پوست، عملکرد دانه کنسروی، طول بلال کامل و بلال دانه دار و کمترین قطر بلال و شاخص دانه کنسروی، از هیبرید بیسین در تاریخ کاشت 25 دی به دست آمد. همچنین بیشترین تعداد روز تا ظهور تاسل و ظهور بلال، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد علوفه تر و خشک و عملکرد بیولوژیک تر در تاریخ کاشت 25 دی و بیشترین تعداد دانه در بلال و تعداد ردیف دانه در بلال در تاریخ کاشت 5 بهمن مربوط به هیبرید مریت بود. 4-در بین تاریخ های کاشت، تاریخ کاشت 25 دی دارای بیشترین میزان بلال تر، بلال بدون پوست، عملکرد دانه کنسروی، اندازه بلال کامل و بلال دانه دار، ارتفاع گیاه، عملکرد تر علوفه و عملکرد علوفه خشک، شاخص برداشت بلال و عملکرد بیولوژیک تر بود. در تاریخ کاشت 5 اسفند، کمترین مقادیر این صفات دیده شد. 5- بین هیبریدهای مورد بررسی نیز در کلیه صفات به جز، صفات وزن چوب بلال، قطر چوب بلال، قطر بلال، طول بلال دانه دار، تعداد دانه در ردیف بلال و تعداد دانه در بلال تفاوت معنی داری مشاهده گردید. 6-در بین تاریخ های کاشت، تاریخ کاشت 25 دی جهت کشت زیر پلاستیک و تاریخ کاشت 15 بهمن جهت کشت بدون پوشش پلاستیک مناسب هستند و قابل توصیه به کشاورزان می باشند. 7-از بین هیبریدها، از نوع خیلی شیرین، هیبرید بیسین و از نوع شیرین، هیبرید مریت بهترین هیبریدهای آزمایش بودند. واژه های کلیدی: ذرت شیرین، تولید بهاره، کشت زیر پلاستیک و عملکرد.