تعیین تبخیر-تعرق و ضریب گیاهی دو رقم رایج برنج در دشت مرداب گیلان

برنج تنها غله ای است که حدود نیمی از جیره غذائی جمعیت دنیا را تشکیل می دهد و بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را در جهان دارا می باشد. بیش از 75% اراضی زیر کشت برنج کشور در استان های شمالی یعنی مازندران، گیلان و گلستان قرار دارد، بنابراین تعیین مقدار آب مورد نیاز برنج برای برنامه ریزی منابع آب، دارای اهمیت بسیار زیادی است. بدین منظور، این پژوهش در سال 1389 در زمین های شالیزاری شهرستان صومعه سرا (منطقه دشت مرداب) در استان گیلان برای تعیین ضریب گیاهی و تبخیر-تعرق دو رقم رایج برنج با استفاده از 4 لایسیمتر زهکش دار انجام گرفت. اندازه گیری داده-های لایسیمتری روزانه در ساعت 6 بعدازظهر انجام گردید. نتایج محاسبات به صورت میانگین دوره های 10 و 5 روزه بدست آمد. با توجه به نتایج آزمایش، دامنه تغییرات تبخیر-تعرق برنج رقم هاشمی و خزر در طول فصل رشد از 4/2 تا 3/6 میلی متر در روز بود. میزان تبخیر-تعرق کل برنج در دوره رشد (از مرحله نشا تا برداشت محصول) در ارقام هاشمی و خزر به ترتیب حدود 430 و 470 میلی متر به دست آمد. برای تعیین تبخیر-تعرق گیاه مرجع از روش فائو-پنمن-مانتیث استفاده گردید. مقدار ضریب گیاهی برنج رقم هاشمی در دوره اول رشد 12/1، در مرحله میانی رشد 31/1 و در دوره رسیدن 09/1 برآورد گردید. همچنین ضریب گیاهی در برنج رقم خزر، در دوره اول رشد 2/1 بوده، در مرحله میانی رشد 42/1، و در دوره رسیدن 1/1 به دست آمد.