بررسی وجود مقاومت به برخی بیماری ها در گونهallium asarense و امکان تلاقی این گونه با پیاز خوراکی (allium cepa).

استفاده از گونه های وحشی جهت اصلاح گیاهان زراعی خصوصا در رابطه با ایجاد مقاومت به آفات و بیماری ها از دیرباز مد نظر اصلاح گران قرار داشته است. گونه allium asarense یکی از گونه های وحشی بسیار نزدیک به پیاز خوراکی (a. cepa) می-باشد که اخیراً از ایران گزارش شده است. به منظور بررسی امکان تلاقی این گونه با پیاز خوراکی و وجود مقاومت به بیماری-های پوسیدگی خاکستری، کپک سیاه و پوسیدگی فوزاریومی پیاز، تحقیقی با استفاده از چهار رقم پیاز خوراکی ایرانی (قرمز آذرشهر، درچه اصفهان، سفید کاشان و سفید قم) و گونه a. asarense انجام شد. سوخ های ارقام مختلف و گونه a. asarense در بستر های گلخانه گروه باغبانی دانشگاه بو علی سینا کشت شد و پس از به گل رفتن گیاهان، هر رقم توسط قفس های توری ایزوله شد و سپس اخته و گرده افشانی دستی صورت گرفت. جهت بررسی مقاومت به بیماری ها، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور روش آلوده سازی در دو سطح (از زیر گردن و از کنارسوخ) و رقم در پنج سطح با شش تکرار انجام شد. سوخ ها با اسکالپل استریل زخم زنی شده و سپس توسط سوسپانسیون اسپور قارچ های بیماری زا محلول پاشی شدند. سوخ ها در دمای 24 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بالا قرار گرفتند. بعد از گذشت دو هفته، درصد سطح آلودگی سوخ ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تلاقی گونه a. asarense با پیاز خوراکی امکان پذیر است و بیشترین میزان تولید بذر از تلاقی رقم درچه اصفهان به عنوان والد نر و گونه a. asarense به عنوان والد ماده به دست آمد (35/0 درصد تلاقی ها). از تعداد 33 بذر به دست آمده از تلاقی های مختلف، 6 عدد پس از کاشت جوانه زده و به رشد خود ادامه دادند. رقم قرمز آذرشهر بیشترین مقاومت به پوسیدگی خاکستری را نشان داد در حالی که گونه a. asarense مقاومت متوسطی به این بیماری داشت و ارقام سفید به این بیماری حساس بودند. در رابطه با بیماری کپک سیاه، ارقام سفید نیمه مقاوم و سایر گیاهان حساس بودند. گونه a. asarense مقاومت بالایی نسبت به پوسیدگی فوزاریومی از خود نشان داد. به طوری که در برخی از تک بوته های این گونه مقاومت کامل دیده شد.