ارزیابی آثار تورمی اصلاح قیمت حامل های انرژی با استفاده از روش داده- ستانده فازی

براساس ادبیات علم اقتصاد، انحراف قیمت های نسبی از مقادیر تعادلی، سبب تخصیص نا کارآمد منابع در اقتصاد می شود. یک بررسی اجمالی در رابطه با قیمت حامل های انرژی در دو دهه اخیر کشور، وجود انحراف شدید قیمتی را نمایان می سازد که تبعات آن در طول این دو دهه در کنار رشد بالای جمعیت باعث افزایش فزاینده و پرشتاب مصرف انرژی و اتلاف شدید آن شده است. بازنگری در سیاست یارانه انرژی کشور و تجدیدنظر در تخصیص منابع مستلزم آن است که قیمت حامل های انرژی اصلاح شود و مسلماً قبل از اجرای چنین سیاستی باید پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. از مهمترین پیامد های اصلاح قیمت حامل های انرژی در سطح کلان افزایش سطح عمومی قیمت ها می باشد. یعنی افزایش نرخ تورم به عنوان هسته اصلی این تأثیرپذیری است و دیگر متغیرهای کلان به تبع آن تغییر می پذیرند. در تعیین اهداف کلان اقتصادی و تدوین یک برنامه ریزی اقتصادی جامع، یکی از مهمترین کارهای برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی، ایجاد هماهنگی و سازگاری بین اهداف تعیین شده و منابع و محدودیت ها است که این مستلزم شناخت روابط میان فعالیت های گوناگون اقتصادی است. برای بررسی روابط بین بخشی، یکی از مفید ترین ابزارها برای تجزیه و تحلیل و به طور کل به دست آوردن تصویری از ساختار اقتصادی و کسب اطلاعات لازم جهت پیش بینی و برنامه ریزی های صحیح، استفاده از جدول داده– ستانده می باشد. نظر به اینکه سیستم های افتصادی – اجتماعی، سیستم های پویا هستند که در شرایط نا اطمینانی کار می کنند، روش داده – ستانده نیز از این قاعده مستثنی نیست. از طرفی نظریه مجموعه های فازی، نظریه ای است که در شرایط ابهام و عدم اطمینان کاربرد دارد. این نظریه قادر است بسیاری از مفاهیم و عبارات نادقیق را صورت بندی ریاضی بخشد وزمینه را برای استدلال، استنتاج،کنترل وتصمیمگیری در شرایط عدم اطمینان فراهم آورد. در این پایان نامه به طور مشخص روی استفاده از مدل تلفیقی داده – ستانده و منطق فازی در پیش بینی اثرات تورمی احتمالی در اثر اجرای طرح تحول اقتصادی کار شده است. براساس این مدل با استفاده از آمار سری زمانی جداول داده – ستانده طی 10 سال و پارامتر های معرفی شده در مدل تلفیقی، یک جدول داده – ستانده جدید براساس ضرایب فنی آخرین جدول در دسترس که مربوط به سال پایه 1385 می باشد، بدست آمده است. سپس آثار تورمی افزایش قیمت حامل های انرژی بر سایر بخش های اقتصادی و شاخص قیمت مصرف کننده طی یک سناریو اصلاح یکباره قیمت ها و دو سناریو اصلاح تدریجی برآورد شده است. براساس نتایج بدست آمده اصلاح تدریجی قیمت ها مناسب تر از اصلاح یکباره و شوک درمانی می باشد. همچنین به نظر می رسد نتایج بدست آمده با استفاده از مدل تلفیقی که هدف آن شفاف تر کردن روابط بین بخشی در جدول داده – ستانده بوده، به واقعیت نزدیک تر است.