تاثیر حادثه یازده سپتامبر برروند هژمونی گرایی آمریکا در خاورمیانه(2001-2011)

بعد از حادثه یازده سپتامبر2001 فصل جدیدی در دستگاه سیاستگذاری خارجی آمریکا آغاز شده است. حوادث یازده سپتامبر که دلالت بر تغییر مفهوم و حوزه های امنیت داشت، هژمونی همه جانبه ایالات متحده را به خصوص در ابعاد امنیتی- نظامی به چالش کشیده است.جرج بوش تحت تاثیر اندیشه نومحافظه کاران برای مقابله با این چالش به وجود آمده، استراتژی یک جانبه گرایی بر محوریت قدرت سخت را در خاور میانه در پیش گرفت. البته استراتژی جرج بوش در خاورمیانه فقط محدود به قدرت سخت نبود، بلکه جنبه هایی از قدرت نرم هم در سیاست خارجی خاور میانه ای بوش بخصوص در دوره دوم ریاست جمهوری اش مشهود می باشد؛ با این وجود استراتژی بوش در خاورمیانه بیشتر بر محور قدرت سخت بوده است. شکست استراتژی بوش در خاورمیانه و در نتیجه آن کاهش محبوبیت ایالات متحده در نظام جهانی و همچنین افزایش مخالفت داخلی بر ضد استراتژی بوش در خاورمیانه منجر به پیروزی باراک اوباما از حزب دموکرات با شعار تغییر شد. بعد از روی کار آمدن اوباما جنبه نرم افزار گرایی در سیاست خارجی خاورمیانه ای ایالات متحده بیشتر شده است. باراک اوباما برای پیشبرد اهداف استراتژیک آمریکا در خاور میانه، استراتژی چندجانبه گرایی بر محوریت قدرت هوشمند را در پیش گرفته و سعی در مدیریت هوشمندانه تحولات نظام جهانی و بخصوص خاور میانه به عنوان مرکز ثقل تحولات نظام جهانی داشته است. این پژوهش به دنبال تبیین تاثیر حادثه یازده سپتامبر بر روند هژمونی گرایی آمریکا در خاور میانه می باشد و در این راستا تاثیر این حوادث را موازی با تجزیه و تحلیل استراتژی بوش و اوباما در خاور میانه مورد ارزیابی قرار می دهد. فرضیه این پژوهش بر این مبنا استوار می باشد: حادثه یازده سپتامبر هژمونی همه جانبه آمریکا (امنیتی- نظامی، سیاسی- ایدئولوژیک و اقتصادی) را به چالش کشیده و برای مقابله با این چالش، تیم نومحافظه کاران به رهبری بوش استراتژی یک جانبه گرایی بر محور قدرت سخت را در خاورمیانه در پیش گرفتند. ولی باراک اوباما با توجه به شکست استراتژی بوش در خاورمیانه به جنبه های قدرت نرم در قالب استراتژی قدرت هوشمند بیشتر اهمیت می دهد. واژگان کلیدی: حادثه یازده سپتامبر، خاورمیانه، خاور میانه جدید، تروریسم، هژمونی، یک جانبه گرایی، رادیکالیسم اسلامی.