بررسی روش های فقه الحدیثی شیخ طوسی(ره)در تهذیب الاحکام

مهمترین منبع شناخت دین اسلام، پس از قرآن، روایات معصومین(ع) است. به همین سبب مسلمانان برای دریافت احکام الهی لازم است به روایات مراجعه کنند. و از سویی بدون آشنایی با ضوابط فهم حدیث و نیز مبانی نقد آن نمی توان از روایات بهره برد و به فهم صحیح آنها دست یافت. فقه الحدیث که شاخه ای از علوم حدیث است؛ یکی از راه های آشنایی با ضوابط فهم حدیث می باشد. و شامل نقد متن حدیث، شرح مفردات و الفاظ غریب حدیث، روشهای جمع بین اخبارمتعارض است. شیخ طوسی به عنوان یکی از برجسته ترین محدثان امامیه به تالیف کتاب تهذیب الاحکام پرداخته است. او در این کتاب از روشهای نقد سندی نظیرحجیت نداشتن روایات موقوف و مضمر، یادآوری بر منفرد بودن حدیث، توجه به اتصال سند، توجه به مرسل بودن خبر، دقت در روایات شاذ... و متنی نظیر بیان معانی اخبار، بیان وجوه خبر، عرضه حدیث بر قرآن و سنت قطعی معصومین(ع)، عدم مخالفت حدیث با ضروریات عقلی... و جمع بین اخبار متعارض نظیر حمل بر رخصت، حمل بر تقیه، حمل بر ضرورت، حمل بر انکار نه اخبار، حمل مجمل بر مفصّل، حمل مطلق بر مقید، حمل عام بر خاص... بهره برده است. این رساله شامل چهار فصل می باشد. در فصل اول به کلیات، فصل دوم به مباحثی پیرامون حدیث، فقه الحدیث، اهمیت وجایگاه آن، در فصل سوم به شرح مفردات و الفاظ غریب حدیث، طبقه بندی مباحث فقه الحدیثی شامل: نقد متن حدیث و قواعد آن، تعارض در احادیث و روش های حل آن پرداخته می شود و در فصل پایانی شیوه های فقه الحدیثی شیخ طوسی در تهذیب الاحکام به طور مفصل همراه با نمونه هایی از احادیث آورده می شود. این پژوهش به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است. امید است با بررسی شیوه های نقد سندی و متنی که شیخ طوسی در تهذیب به کار برده است؛ بتوان از آن ها برای حل تعارض واقعی و ظاهری بین احادیث استفاده کرد. کلید واژه ها: شیخ طوسی، فقه الحدیث، تهذیب الاحکام، تعارض، جمع اخبار.