پترولوژی سنگهای آذرین منطقه شادان (جنوب باختری بیرجند، شرق ایران)

توده های آذرین منطقه شادان در حدود 120 کیلومتری جنوب باختری بیرجند، در شرق ایران واقع شده است. منطقه مورد مطالعه از لحاظ تقسیمات واحد های ساختاری در قسمت شرقی بلوک لوت قرار می گیرد. در منطقه شادان مجموعه ای از سنگهای آتشفشانی به سن ترشیری برونزد دارند. بطور کلی سنگهای آتشفشانی شامل انواع آندزیت، تراکی آندزیت و داسیت و نیمه عمیق تونالیت پورفیری، دایک ها با ترکیب آندزیت و انواع آذرآواری نیز شامل آگلومرا و توف ها بیشتر به صورت توف های بلوری و بلوری ـ سنگی و غالبا با ترکیب آندزیت ـ داسیت دیده می شوند. پلاژیوکلاز مهمترین فنوکریست سنگهای آتشفشانی و نیمه عمیق و از کانی های فرومنیزین مهم می توان به هورنبلند سبز و بیوتیت اشاره کرد. بافت های غالب در نمونه ها شامل پورفیری، پورفیری با خمیره میکرولیتی، میکروگرانولار و شیشه ای و بافت پوئی کیلیتیکی هستند. از دگرسانی های رایج شامل سریسیتی، کربناتی، اپاسیتی، اپیدوتی شدن و آرژیلیکی می باشند. بررسی های ژئوشیمیائی نشان می دهد که این سنگها در محدوه کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا قرار می گیرند. شواهد سنگ شناسی و ژئوشیمیایی حاکی از ارتباط ژنتیکی سنگ های آتشفشانی منطقه با یکدیگر و تاثیر آلایش ماگمایی در روند شکل گیری و تحول این سنگ ها می باشد. محیط تکتونیکی تشکیل این سنگها یک قوس غنی شده ی قاره ای مرتبط با فرورانش می باشد. غنی شدگیlree ها در مقایسه با hree ها و بالا بودن مقدار عناصر ناسازگارlile (عناصر لیتوفیل بزرگ یون) نسبت به hfse ها از نشانه های مناطق فرورانش می باشد، آنومالی منفی شاخص nb,ta,p,ti وابستگی این سنگ ها به محیط فرورانش را تأیید می نماید. سنگهای منطقه مورد مطالعه در محدوده آداکیت های پرسیلیس قرار می گیرند.