بررسی اثر اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های لوبیا قرمز(phaseolus.vulgaris l.) تحت تنش کمبود آب

به منظور بررسی اثر ماده ضد تعرق اسیدسالیسیلیک بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیوژیکی ژنوتیپ های لوبیا قرمز تحت تنش کمبود آب آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال زراعی 1388 انجام گرفت. در کرت اصلی سطوح آبیاری (بدون تنش، تنش در مرحله رویشی و تنش در مرحله زایشی) و ژنوتیپ (رقم اختر، لاین d81083 و لاین ks31169) به صورت فاکتوریل قرار گرفت و محلول پاشی با اسیدسالیسیلیک (غلظت های 0 ، 5/0 و 1میلی مولار) در کرت های فرعی قرار گرفت. پارامترهای مورد بررسی شاخص های رشد از جمله شاخص سطح برگ، بیشینه سطح برگ، دوام سطح برگ، حداکثر ماده خشک، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، بیشینه سرعت رشدمحصول، سرعت جذب و تحلیل خالص و سرعت رشد نسبی بود. همچنین تعداد ساقه فرعی ، ارتفاع، عملکرد بیولوژیکی ، عملکرد دانه ، شاخص برداشت، اجزای عملکرد شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صددانه گیاه مورد بررسی قرار گرفت. کمترین شاخص های رشد در شرایط تنش رویشی مشاهده شد. در شرایط تنش رویشی محلول پاشی با اسیدسالیسیلیک سبب افزایش کلیه شاخص های مورد بررسی گردید. تنش در مرحله زایشی کاهش را در شاخص های رشد موجب شد، خصوصا در رقم اختر و لاین d81083 کاهش به مراتب کمتر از تنش در مرحله رویشی بود. اما لاین ks31169 کاهش بیشتری را تحت تاثیر تنش زایشی نشان داد. تنش رویشی و زایشی تعداد غلاف در بوته را در هر سه ژنوتیپ کاهش داد که محلول پاشی با اسیدسالیسیلیک سبب افزایش این صفت در هر دو شرایط تنش شد. این افزایش برای سه ژنوتیپ اختر، d81083 و ks31169 به ترتیب 28/32، 7/24و 19 درصد در تنش رویشی و 2/29، 29 و 28درصد در تنش زایشی بود.تنش در مرحله رویشی و زایشی سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه در هر سه ژنوتیپ شد . در هر دو شرایط تنش محلول پاشی افزایش معنی دار عملکرد دانه در ژنوتیپ ks31169 نداشت. اما برای ژنوتیپ های اختر وd81083 به ترتیب 49/19 ، 64/17 درصد در تنش رویشی و 86/22 و 8/22 درصد در تنش زایشی افزایش مشاهده شد. همچنین هر دو تیمار تنش سبب کاهش تعداد دانه در غلاف، وزن صدانه و شاخص برداشت شد که محلول پاشی با اسیدسالیسیلیک افزایش معنی دار وزن صددانه را موجب شد.