تأثیر رینگ مروس و شوری آب آبیاری بر برخی خصوصیات آب و خاک در آبیاری قطره ای

با توجه به محدودیت منابع آب تجدیدپذیر و بارندگی سالانه بخصوص در دو دهه اخیر، استفاده از سیستم های آبیاری قطره-ای که سبب افزایش راندمان کاربرد آب در مزارع می شود توصیه می گردد. بزرگترین مشکل آبیاری قطره ای، گرفتگی قطره-چکان ها با مواد مختلف است. استفاده از رینگ مروس یک روش جدید برای کاهش خوردگی، رسوب و گرفتگی های بیولوژیکی است که عملکرد آن بر اساس اثرگذاری بر خواص فیزیکی و شیمیایی آب می باشد. این مطالعه جهت بررسی تأثیر رینگ های مروس بر گرفتگی قطره چکان ها و خصوصیات شیمیایی خاک در آبیاری قطره ای با اجرای یک سیستم آبیاری قطره-ای در مزرعه واقع در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. تیمارها شامل دو تیمار آب آبیاری با استفاده از رینگ و بدون استفاده از رینگ به عنوان عامل اصلی و سه تیمار غلظت املاح آب آبیاری به عنوان عامل فرعی بود. طرح آزمایشی در قالب بلوک-های کامل تصادفی و با سه تکرار برای هر تیمار انجام شد. طول دوره آزمایش 3 ماه بود و آبیاری برای هر تیمار به مدت 3 ساعت در روز صورت گرفت. در طول دوره آزمایش، جمع آوری اطلاعات مربوط به دبی قطره چکان ها در 4 مرحله زمانی و نمونه برداری از آب خروجی از قطره چکان ها جهت بررسی تغییرات خصوصیات شیمیایی آب آبیاری در 2 مرحله وسط و انتهای دوره آزمایش انجام شد. جهت بررسی تأثیر رینگ مروس بر خصوصیات شیمیایی خاک در سیستم آبیاری قطره ای مورد استفاده، از ناحیه زیر قطره چکان های مربوط به یکی از تیمارهای شوری آب آبیاری در 4 مرحله زمانی در طول دوره آزمایش، نمونه برداری شد. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری، تأثیر معنی داری در سطح احتمال 1 درصد بر هدایت الکتریکی آب آبیاری، مقدار یون کلسیم و همچنین شاخص اشباع لانژیلر آب آبیاری داشت. مقادیر این پارامترها در تیمارهای آبیاری شده با استفاده از رینگ بیشتر از تیمارهای آبیاری شده بدون استفاده از رینگ بود. مقادیر هدایت الکتریکی، یون های کلسیم، منیزیم، سدیم و بی کربنات آب آبیاری برای هر دو تیمار آب آبیاری دارای روند کاهشی نسبت به زمان در طول دوره آزمایش بود. کاهش مقدار این پارامترها در تیمارهای آبیاری شده بدون استفاده از رینگ، بیشتر از تیمارهای آبیاری شده با رینگ بود. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری، تأثیر معنی داری در سطح احتمال 1 درصد بر متوسط دبی قطره چکان ها داشت. متوسط دبی قطره چکان ها در تیمارهای آبیاری شده با استفاده از رینگ بیشتر از تیمارهای آبیاری شده بدون استفاده از رینگ بود و با گذشت زمان در هر دو تیمار آب آبیاری، متوسط دبی قطره چکان ها کاهش یافت ولی این کاهش در تیمارهای آبیاری شده بدون رینگ، بیشتر بود. تیمار آب آبیاری، تأثیر معنی داری در سطح احتمال 5 درصد بر هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک داشت. هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در تیمار آبیاری شده با استفاده از رینگ کمتر از تیمار آبیاری شده بدون رینگ بود. بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه، استفاده از رینگ مروس در سیستم های آبیاری قطره ای نه تنها موجب کاهش گرفتگی قطره چکان ها می شود بلکه سبب انحلال بیشتر املاح و شستشوی آن ها به اعماق خاک می شود. واژه های کلیدی: آبیاری قطره ای، رینگ مروس، گرفتگی قطره چکان ها، یکنواختی پخش آب، خصوصیات شیمیایی خاک