بررسی رابطه ویژگیهای رویشی سبد پابلند(stipagrostis pennata ) با خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مناطق خشک وبیابانی (مطالعه موردی: دشت سبزوار)

کشف رابطه بین عوامل خاکی و گیاهی گونه های شاخص مناطق بیابانی از مطالعات کاربردی در جهت شناخت بیشتر عوامل ادافیکی و اکولوژیکی موثر بر پوشش گیاهی و مدیریت این مناطق محسوب می شود. گونه s. pennata به دلیل داشتن ساقه ها و اندام هوایی فشرده و ریشه هایی افشان و گسترده، خاک ماسه ای رویشگاه خود را در برابر طوفان ها و فرسایش بادی حفاظت نموده و علوفه نسبتا مناسبی نیز برای دام های این مناطق تولید می کند. در این تحقیق رابطه خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک های مناطق خشک و بیابانی دشت سبزوار با ویژگی های رویشی گونه s. pennata (شامل تراکم، تاج پوشش، ارتفاع و تولید علوفه ) بررسی گردیده است. در منطقه مورد مطالعه واقع در 75 کیلومتری جنوب غربی سبزوار و دارای اقلیم خشک بیابانی سرد، طرح بصورت سیستماتیک-تصادفی در 4 سایت مطالعاتی a ، b ، c و d در این رویشگاه اجرا و نمونه برداری از خاک در دو عمق (0 تا 30 ) و (30 تا 60) سانتیمتر انجام پذیرفت و نسبت به تعیین درصد رس، سیلت و ماسه و مقادیر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، سدیم، منیزیم، کربن آلی و نیز میزان ec، esp، sarو phدر آزمایشگاه خاک اقدام گردید. داده های فاکتورهای فیزیکوشیمیایی خاک و فاکتور های رویشی گیاه، با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای آنالیز داده ها از نرم افزار spss و excelاستفاده گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، خاک رویشگاه دارای بافت ماسه ای با بیش از 91 درصد ماسه می باشد؛ بنابراین از نظر شرایط فیزیکی خاک، با وجود اینکه ماسه بیش از این مقدار تاثیری بر ویژگی های رویشی گیاه نداشته است، اما وجود ماسه بیشتر از 91 درصد، لازمه حضور و رویش این گیاه در این رویشگاه می باشد. سایر نتایج بیانگر این بود که ویژگی های رویشی گیاه s. pennata اعم از تراکم، تاج پوشش، ارتفاع و تولید علوفه ای بستگی چندانی با خصوصیات شیمیایی خاک ندارد و بیشتر تحت تاثیر عوامل اکولوژیکی است؛ هرچند که افزایش تاج پوشش گیاه در سایت b به دلیل افزایش کلسیم خاک در این سایت نسبت به سایر سایت ها می باشد که حاکی از معنی دار بودن رابطه تاج پوشش گیاه با عنصر ca است. ارتفاع گیاه در تمام سایت ها تقریبا مساوی بوده و کمتر بودن تراکم گیاه در سایت های c و d نسبت به سایت های a و b بیشتر به دلیل تاثیر عوامل اکولوژیکی از جمله حضور انواع زیاد ترگونه های همراه و رقابت بیشتر درون گونه ای در سایت های c و d می باشد. کلمات کلیدی: ماسه زارهای دشت سبزوار، گونه s. pennata، ویژگیهای رویشی سبد، خصوصیات فیزیکو- شیمیایی خاک.