الهجاء السیاسی فی الادب السوری المعاصر( نزار قبانی و محمد الماغوط نموذجا)

هجا یا هجو نوعی از شعر است که در مقابل مدح قرار دارد و هنگامی نوشته می شود که شاعر قصد دارد خشم و نفرت خود را نسبت به شخص دیگری بیان کند. ناقدان سه نوع هجو ذکر کرده اند: هجای شخصی، هجای اخلاقی و هجای سیاسی. ویژگی ای که هجای سیاسی را از دیگر انواع هجو متمایز می کند این است که صاحب آن آرمان خود را در حزبی خاص یا طایفه ای خاص یا مذهبی خاص می بیند به این سبب با هر آنچه که با این آرمان در تعارض باشد خواه نقصی در حزب مقابل باشد یا ویژگی منفی به مخالفت بر می خیزد. قصیده ی سیاسی معاصر سعی دارد واقعیت های منحطی را که از هر سو ما را احاطه کرده اند مورد انتقاد قرار دهد. برخی از مخالفان عقب ماندگی و سقوط و شکست سعی دارند که دیدگان ما را بر این واقعیت ها بگشایند تا بتوانیم صورت واقعی این امور را ببینیم صورتی که از سوی رسانه های ملی و ادبیات ملی نادیده گرفته می شود. شرایط کنونی کشورهای عربی و شکست ها و عقب ماندگی های دول عربی برخی از شاعران را بر آن داشت تا به ابراز خشم خود پرداخته و سوریه نیز در این میان از این امر برکنار نبوده . نزار قبانی شاعر سوری که به نام شاعر زن شناخته شده است بعد از اینکه شکست عرب ها در سال 1967 را اقدامات خود را در زمینه ی هجو و نقد استبداد و نظام های عربی و سیاست های ناکارآمد آنان آغاز کرد و توانست عنوان شاعر ساست را به خود اختصاص دهد. شرایط دشوار زندگی در سوریه و زندان نیز منجر به شکوفایی قریحه ی شعری محمد الماغوط شد و با نوع جدید شعری اش که به شعر حر مشهور گشت هجای نظام دولت و حکومت را از سر گرفت و با به کارگیری سلاح طنز به انتقاد از ناکارآمدی سیاست های حکومتی و...پرداخت. این تحقیق سعی دارد هجای سیاسی معاصر را در سوریه با تکیه بر آثار نزار قبانی(1998-1923) و محمد الماغوط (2006-1934) مورد بررسی قرار داده و با جستجو در مضامین اعمال سیاسی دو ادیب و همچنین اسالیبشان با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلیبه نتایجی برسد از آن جمله تشابه زیاد در موضوعات مورد بررسی دو شاعر با اختلاف کم و تشابه برخی از اسلوب های شاعران با حفظ اختلافات اسلوبیشان. کلمات کلیدی: هجای سیاسی، سوریه، نزار قبانی، محمد الماغوط.