نقش جریان فکری مارکسیسم - لنینیسم در تاریخ نگاری ایران

پایان نامه
چکیده

شرق‎شناسی روسی گونه‎ای دیگر از شرق‎شناسی است که اساسش در آموزه‎های مارکسیست- لنینیستی قرار دارد. ایران شناسی روسی هم که بخش عمده آن معطوف به مطالعه جامعه ایرانی در عرصه تاریخی است، بخشی از شرق‎شناسی روسی است. پس از گسترش افکار انقلابی مارکس و انگلس علیه نظام سرمایه‎داری در سده نوزدهم اروپا، «لنین» بزرگ ترین نقش را در بسط و توسعه‎ی مارکسیسم و تکمیل آن به عنوان یک سیستم فکری در سده بیستم، ایفا کرد. لنین جهت نیل به سوسیالیسم جهانی و غلبه بر امپریالیسم سرمایه‎داری گذار از مرحله تاریخی سرمایه‎داری را برای کشورهایی که هنوز به این مرحله نرسیده بودند ضروری ندانسته و معتقد به یک برنامه‎ریزی فعال و انقلابی از طرف روشن فکران حزب پرولتری به عنوان قشر آگاه و انقلابی بود که می‎توانستند جوامع مذکور را با الهام از نظام سوسیالیستی شوروی به مرحله سوسیالیسم برسانند. این اندیشه متعلق به عرصه سیاست و رقابت‎های سیاسی و ایدئولوژیک شوروی بود، اما بخش مهمی از مبانی فکری آن در عرصه تاریخ‎نویسی رسمی شوروی نمود پیدا کرد. از 1930 به بعد با قدرت‎یابی استالین، وی اقتصاد، سیاست و تاریخ نگاری را متمرکز کرد. در فوریه 1931 در شهر لنین گراد کنفرانسی تشکیل شد تا نظریه مارکس و لنین را درباره مراحل تاریخی مشخص کنند تا تاریخ‎نویسی جوامع جهان سومی که ایران هم یکی از آن‎ها تلقی می‎شد هماهنگ گردانند. توسعه‎ی واقعی مارکسیسم در عرصه تاریخ نویسی ایران به عنوان یک جریان فعال و تأثیر گذار فکری- سیاسی، هم زمان با قدرت و حکومت استالین در شوروی است، دوره‎ای که سرآغاز و گسترش آن مصادف با دهه‎های 20 و 30 شمسی و شکل‎گیری حزب توده در ایران است. حضور قدرتمند این ایدئولوژی در عرصه مطالعات تاریخی ایران تا تحولات انقلاب اسلامی و دهه60 ادامه می‎یابد.

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی

تحقیق دربارة تاریخ­نگاری اسماعیلیان به دلیل ازمیان‌رفتن حجم قابل‌توجهی از آثار آنان، در میان پژوهشگران این حوزه از اقبال کمتری برخوردار بوده است. با بررسی معدود آثارِ باقی­مانده از مورخان اسماعیلی­مذهب و بازسازی تصویری کلی از آثار مفقودشدة آنان براساس منابع دیگر، پژوهش در تاریخ­نگاری این فرقه تا حدودی امکان­پذیر می­گردد. اهمیّت این پژوهش به این علت است که تاریخ­نگاری اسماعیلیان از منظر فاعلیّتِ...

متن کامل

منابع تاریخ نگاری ایران دردوران تیموریان

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

متن کامل

تاریخ نگاری و روشنفکری یا نقش روشنفکران در تاریخ معاصر ایران نقد و بررسی روشنفکران ایرانی و غرب

متن کامل

تأملی در نگرش جامعه‌شناختی مارکسیستی به تاریخ ایران

امروزه، با نگاهی به سابقة نیم‌‌ قرنی مطالعات و تحقیقات نظری در تاریخ ایران میبینیم که اجزای نظریه‌های موسوم به «ماتریالیسم تکاملی تاریخ» و «نظام آسیایی»، گفتمانهای نظری مسلط در تحلیل جامعه‌شناختی ویژگیهای تاریخ ایران بودهاند. نظریاتی که دارای اصل و منشأ اروپایی، یا اروپایی ـ روسی و ترویج‌کنندة ایدئولوژی مارکسیسم ـ لنینیسم و ارزشهای سرمایهداری و لیبرالیسم غربی هستند. مهمترین معضلات معرفتی حاکم د...

متن کامل

تاریخ نگاری تحولات بهداری رزمی در جنگ عراق با ایران

اهداف: مطالعه حاضر با هدف بررسی تاریخی شکل­گیری بهداری رزمی در ایران در دوران جنگ عراق با ایران طراحی شد. روش‌ها: مطالعه حاضر با روش کیفی و رویکرد تاریخ­نگاری انجام شد. نمونه­گیری به روش در دسترس و مبتنی بر هدف از منابع اولیه و ثانویه تاریخی انجام شد. در نهایت 11 کتاب، 6 مقاله و پنج مشارکت­کننده برای مصاحبه انتخاب شدند. از شرکت­کنندگان خواسته شد تجارب خود از بهداری رزمی را توصیف کنند. همه مصاحب...

متن کامل

آشنایی با تاریخ دایره المعارف نگاری در ایران و جهان

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023