بررسی میزان انطباق محتوای کتاب های درسی زبان فارسی دوره ی راهنمایی با هویت ملی در سال تحصیلی 1388-1389

یکی از اهداف کتاب های درسی مدارس الگودهی، هدایت، تغییر و اصلاح نگرش و رفتار دانش آموزان در راستای تکوین هویت ملی است. برای حصول این امر شناخت وضع موجود و برنامه ریزی صحیح الزامی می باشد. اما سوال این است که آیا این مهم در کتاب های درسی مدارس نمود دارد؟ و اگر دارد به چه میزان است؟ تحقیق حاضر به بررسی میزان وجود هویت ملی در کتاب های درسی زبان فارسی در دوره ی سه ساله ی راهنمایی می پردازد. سوالات این تحقیق عبارتند از: 1- به چه میزان ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی راهنمایی وجود دارد؟ 2- به چه میزان ارزش های دینی و فرهنگی در محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی راهنمایی وجود دارد؟ 3- به چه میزان شخصیت ها و چهره های ملی در محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی راهنمایی وجود دارد؟ 4- به چه میزان آثار تاریخی و فرهنگی در محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی راهنمایی وجود دارد؟ 5- به چه میزان بین محتوای سه کتاب درسی فارسی در زمینه ی شاخص های هویت ملی تفاوت معناداری وجود دارد؟ جامعه ی تحقیق سه کتاب درسی فارسی دوره ی راهنمایی است که کل کتاب ها شامل 58 درس بررسی شده است. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی می باشد و روش تحقیق تحلیل محتوا انتخاب شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که فراوانی ارزش ها و هنجارهای اجتماعی هویت ملی در پایه ی اول 90 مورد، در پایه ی دوم 41 مورد، و در پایه ی سوم 23 مورد یافت شد که جمعاً 154 مورد از کل 880 مورد هویت ملی را تشکیل می داد و این 5/17 درصد از کل موارد هویت ملی است. فراوانی ارزش های دینی و فرهنگی در پایه ی اول 118 مورد، در پایه ی دوم 68 مورد، و در پایه ی سوم 47 مورد بود که جمعاً 233 مورد یافت شد و این 47/26 درصد از کل موارد هویت ملی است. فراوانی شخصیت ها و چهره های ملی در پایه ی اول 102 مورد، در پایه ی دوم 81 مورد و در پایه ی سوم 112 مورد که جمعاً 295 مورد یافت شد و این 52/33 در صد از کل موارد است. فراوانی آثار تاریخی و فرهنگی در پایه ی اول 51 مورد، در پایه ی دوم 90 مورد، و در پایه ی سوم 98 مورد و جمعاً 198 مورد یافت شد و این 5/22 در صد از کل موارد هویت ملی را تشکیل می-دهد. واژگان کلیدی: هویت، هویت ملی، تحلیل محتوا، دوره ی راهنمایی