برنامه ریزی مراکز اسکان موقت در بافت های فرسوده شهری در شرایط پس از وقوع بحران ؛ نمونه موردی منطقه 16 تهران

اسکان موقت به عنوان یکی از متداول ترین شیوه های تأمین مسکن افراد بی خانمان به حساب می آید که در چرخه تأمین سرپناه پس از سانحه، بلافاصله پس از تأمین سرپناه اضطراری و پیش از عملیات بازسازی مطرح می گردد. این شیوه از سکونت گرچه در یک برهه زمانی خاص مطرح شده و با گذر زمان کارکرد اصلی خود را از دست می دهد، اما فرآیند مکان گزینی آن با توجه به مفهوم عام مسکن (پاسخگویی به مهم ترین نیازهای انسان نظیر تأمین سرپناه، خلوت، امنیت، آرامش روحی و روانی و ...) بسیار حایز اهمیت می باشد. این پایان نامه که با هدف برنامه ریزی و مکان یابی سایت های اسکان موقت در منطقه 16 تهران تدوین گردیده است در ابتدا با بررسی و مطالعه ادبیات مسکن و سکونتگاه موقت، دیدگاه ها، اصول، الگوها و استانداردهای برنامه ریزی مسکن و سکونتگاه های موقت را شناسایی نموده و بدین طریق 42 شاخص تأثیرگذار بر مکان یابی اسکان را معرفی نموده است. در مرحله بعد به منظور سنجش شاخص ها از میان شاخص های شناسایی شده، 24 شاخص انتخاب و ضرایب اهمیت هر یک از 24 شاخص با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای(anp)؛ به عنوان یکی از جدیدترین روش های تصمیم گیری در حوزه تصمیم گیری چند معیاره(mcdm) مورد سنجش قرار گرفته است. و در نهایت از طریق همپوشانی لایه های اطلاعاتی (overlay) و اعمال این ضرایب در محیط نرم افزار arc gis، مرجح ترین مکان ها را متناسب با هدف، شناسایی نموده است. در ضمن لازم به ذکر است که روش گردآوری اطلاعات در این پایان نامه متکی بر سه روش اسنادی، مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه استوار می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان شاخص های مطالعه شده؛ 3 شاخص میزان سرانه خدماتی، هزینه تملک و کاربری وضع موجود بیشترین و سه شاخص میزان مجاورت با حریم معابر و محورهای ارتباطی، صنایع آلاینده و حریم خطوط فشار قوی کم ترین میزان اهمیت را در فرآیند گزینش مکان برای سکونت دهی افراد بی خانمان در حوزه تصمیم گیری از منظر برنامه-ریزان به خود اختصاص می دهند، در ضمن با توجه به روش و شاخص های گزینش شده، دو بوستان بعثت و بهمن مناسب ترین مکان برای استقرار سایت های اسکان موقت شناسایی گردیده اند. واژگان کلیدی: مسکن موقت، درجاسازی، جابجاسازی، فرآیند تحلیل شبکه ای(anp)، مکان یابی، منطقه 16 تهران.