تاثیر غلظتهای تحت کشنده سموم آندوسولفان (ارگانوکلره) و دیازینون (ارگانوفسفره) بر فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی سرم ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio)

سموم کشاورزی که به همراه آب های جاری وارد استخر های پرورش ماهی می شوند، میتوانند اثرات زیانباری بر عملکرد و سلامتی ماهی کپور داشته باشند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر سموم ارگانو کلره آندوسولفان و ارگانو فسفره دیازینون بر پارامتر های خونی و سرمی ماهی کپور معمولی بود. برای این منظور ماهی کپور معمولی در معرض غلظت های مختلف از سموم آندوسولفان و دیازینون قرار گرفت تا میزان lc50 در 96 ساعت تعیین شود. در این تحقیق مشخص شد lc50 سموم آندوسولفان و دیازینون به ترتیب غلظت های 25/1 میکرو گرم در لیتر و 30 میلی گرم در لیتر می باشد. برای بررسی اثرات تحت حاد سموم آندوسولفان و دیازینون ماهی ها در سه غلظت 25/0 ، 125/0 و 0625/0 میکرو گرم در لیتر آندوسولفان و سه غلظت 5/7 ، 375/3 و 875/1 میلی گرم در لیتر دیازینون قرار گرفتند. آندوسولفان و دیازینون سبب کاهش تعداد گلبول قرمز، غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت خون در ماهی کپور شدند (p<0.05). در زمان های مختلف پس از مسمومیت نیز پارامتر های ذکر شده بطور معنی داری کاهش یافتند. کاهش تعداد گلبول قرمز میتواند موجب کم خونی در ماهی شود. این کم خونی بیشتر به دلیل اثر سم روی کلیه است. کم خونی حاصله را میتوان ناشی از تخریب و متلاشی شدن گلبول های قرمز دانست. همچنین آندوسولفان و دیازینون سبب کاهش تعداد گلبول سفید خون نیز شدند. در زمان های مختلف پس از مسمومیت نیز تعداد گلبول سفید بطور معنی داری کاهش یافت (p<0.05). کاهش تعداد گلبول سفید دال بر کاهش ایمنی غیر اختصاصی ماهی است. میزان پروتئین کل و آلبومین سرم خون نیز تحت تاثیر هر دو سم کاهش یافت، در زمان های مختلف پس از مسمومیت نیز میزان پروتئین کل و آلبومین بطور معنی داری کاهش یافت. کاهش میزان پروتئین کل و آلبومین احتمالا به دلیل آسیب دیدن کبد است. در این تحقیق مشاهده شد میزان گلوبولین و گلوکز سرم خون ماهی کپور تحت تاثیر هر دو سم ثابت بود. میزان گلوکز خون در ارتباط با استرس است. عدم تغییر میزان گلوکز خون تحت تاثیر سم ممکن است بر خلاف تصور نشانه عدم بروز استرس در ماهی باشد. آندوسولفان سبب تغییر در مقدار کلسترول خون شد ولی دیازینون تغییری در میزان کلسترول خون ایجاد نکرد. در زمان های مختلف پس از مسمومیت با آندوسولفان نیز میزان کلسترول خون تغییر کرد. تغییر در میزان کلسترول خون تحت تاثیر سموم ارگانوکلره ممکن است به دلیل تغییر هورمون های استروئیدی خون، به علت نارسایی کبد باشد. سموم ارگانو کلره و ارگانو فسفره با آسیب رساندن به کلیه سبب کاهش تعداد گلبول قرمز، غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت میشوند، که سبب اختلالات تنفسی در ماهی می شوند. همچنین آسیب دیدن کلیه سبب کاهش تعداد گلبول های سفید خون نیز می شود که موجب کاهش ایمنی غیر اختصاصی ماهی میشود. به علاوه سموم ارگانو کلره و ارگانو فسفره با تخریب بافت کبد سبب کاهش میزان پروتئین کل و آلبومین سرم خون می شوند. با کاهش آلبومین توانایی ماهی برای تنظیم اسمزی خون کاهش می یابد. کلسترول نیز در کبد ساخته می شود ولی میزان کلسترول سرم فقط توسط سم آندوسولفان تغییر کرد. پس آندوسولفان مانع تولید و تکامل کلسترول در کبد می شود.