بررسی یخبندان های زودرس پاییزه و دیررس بهاره در استان همدان

چکیده یخبندان یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیت های انسانی به ویژه فعالیت های کشاورزی ارتباط پیدا می کند. لزوم برنامه ریزی در برابر خطرات این پدیده ایجاب می کند تا مطالعاتی بر روی ویژگی ها، شاخص ها و تاریخ های آغاز و خاتمه یخبندان به تفکیک شاخص های مختلف صورت گیرد. در این پژوهش در راستای اهداف فوق الذکر، چهارچوب مطالعاتی یخبندان ها و اصول و روش های تحلیل یخبندان در منطقه همدان مورد مطالعه قرار گرفته است. آمار و اطلاعات دمای حداقل روزانه ایستگاه های مورد مطالعه جمع آوری شده و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است. و از نرم افزارهای arc/gis ,arc/view جهت ترسیم نقشه های پهنه بندی یخبندان استفاده شده است. و بر مبنای نتایج آزمون کای اسکور مشخص شد که سری های زمانی شاخص های یخبندان از توزیع پواسن تبعیت می کند. بر مبنای همین توزیع، احتمال وقوع یخبندان های زودرس پاییزه و دیررس بهاره هم به به صورت روزانه و هم به صورت هفته ای محاسبه شده است. جهت گیری شمالی- جنوبی وضعیت نقشه های پهنه بندی یخبندان نشان می دهد که وقوع یخبندان در منطقه، در بخش های شمالی استان بیشتر می باشد که عوامل ارتفاعی و اقلیمی در این امر دخیل می-باشند. آغاز یخبندان های پاییزه در منطقه مورد مطالعه در ایستگاه های شمالی و مرکزی زودتر از ایستگاه های جنوبی بوده است همچنین یخبندان های فصل بهار در بخش های شمالی نسبت به بخش های جنوبی دیرتر خاتمه می یابند واژگان کلیدی: یخبندان های بهاره، یخبندان های پاییزه، همدان، پواسن، شاخص ها