بررسی روند ژنتیکی تولید شیر درگاوهای شیری نژاد هلشتاین

در این مطالعه به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات شیر تولیدی، درصد چربی و درصد پروتئین و برآورد روند ژنتیکی آن ها از رکوردهای روزآزمون گاوهای هلشتاین شکم زایش اول، دوم و سوم که در طی سال های 1370 تا 1388 از شرکت کشت و دامداری فکا در جنوب شهرستان اصفهان جمع آوری شده بود، استفاده شد. تعداد رکورد مورد استفاده برای صفت تولید شیر در شکم های اول، دوم و سوم به ترتیب 81200، 58647 و 39722 رکورد روزآزمون بود و برای صفت درصد چربی 74228، 55450 و 37612 رکورد روزآزمون و برای صفت درصد پروتئین به ترتیب 46125، 35480 و 23825 رکورد روزآزمون استفاده شد. در این تحقیق از مدل حیوانی تک متغیره، چند متغیره و مدل تکرارپذیری با برنامه ی wombat برای تخمین اجزای واریانس و سایر پارامترهای ژنتیکی استفاده گردید. در مدل تک متغیره وراثت پذیری میزان تولید شیر برای شکم های اول، دوم و سوم به ترتیب بین 283/0 - 138/0، 248/0-115/0 و 229/0-048/0 بود. وراثت پذیری برای درصد چربی برای شکم های اول، دوم و سوم بین 206/0 - 092/0، 201/0-080/0 و 290/0-054/0 و برای درصد پروتئین به ترتیب بین 367/0 - 104/0، 301/0-123/0 و 258/0-049/0 بود. در مدل چند متغیره وراثت پذیری میزان تولید شیر برای شکم های اول، دوم و سوم به ترتیب بین 294/0- 132/0، 251/0-112/0 و 233/0-049/0 بود و وراثت پذیری برای درصد چربی بین 215/0 – 093/0، 205/0-079/0 و 265/0-074/0 و برای درصد پروتئین به ترتیب بین 377/0 – 107/0، 274/0-153/0 و 305/0-101/0 بود. با استفاده از مدل تکرارپذیری، وراثت پذیری میزان تولید شیر برای شکم های اول، دوم و سوم به ترتیب 342/0، 229/0 و 239/0 بود. وراثت پذیری برای درصد چربی به ترتیب 451/0، 456/0 و 439/0 و برای درصد پروتئین به ترتیب 515/0، 446/0 و 382/0 برآورد شد. میزان تکرارپذیری صفت تولید شیر برای شکم های اول، دوم و سوم به ترتیب 545/0، 438/0 و 492/0 بود. میزان تکرارپذیری برای صفت درصد چربی به ترتیب 968/0، 909/0 و 882/0 و برای صفت درصد پروتئین به ترتیب 797/0، 696/0 و 969/0 برآورد شد. برآوردهای حاصل از تجزیه و تحلیل های چند متغیره نشان داد که همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی بین تولید شیر و درصد چربی و همچنین بین تولید شیر و درصد پروتئین منفی ولی همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی بین درصد چربی و درصد پروتئین مثبت است. برآوردهای حاصل از تجزیه و تحلیل های چند متغیره روند ژنتیکی صفت تولید شیر در طول زمان را برای شکم های اول، دوم و سوم به ترتیب 612/0+، 759/0+ و 780/0+ کیلوگرم در هر سال نشان داد. روند ژنتیکی برای صفت درصد چربی به ترتیب 0309/0+، 0384/0+ و 0591/0+ درصد در هر سال و برای صفت درصد پروتئین به ترتیب 139/0- ، 147/0- و 160/0- درصد در هر سال برآورد شد.