بررسی نقش منطقه آزاد تجاری – صنعتی در توسعه توریسم منطقه ای (مطالعه موردی منطقه آزاد تجاری – صنعتی چابهار)

توسعه اقتصادی نیازمندسرمایه گذاری دربخش هاوفعالیت های مختلف اقتصادی است. بدون سرمایه گذاری درطرح های زیربنایی وروبنایی نمی توان انتظار گسترش اشتغال، تولید ورفاه اقتصادی راداشت.امروزه بسیاری از کشورهای جهان،تمایل شدیدی به جذب سرمایه های خارجی پیدا کرده اند.یکی ازراه های مفیدومناسب بدین منظور ایجادمناطق پردازش صادرات یامناطق آزادتجاری - صنعتی است.با توجه به اهداف اولیه ایجاد مناطق آزاد که مبتنی بر پیشرفت نواحی عقب مانده،با توجه به توان های بالقوه منطقه ای ودرراستای توسعه اقتصاد ملی است،می توان از گردشگری به عنوان راهبردی در جهت رسیدن به هدف مذکور،نام برد.سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار یکی از مناطق آزاد کشور است که درراستای سیاست کاهش اتکا به اقتصاد نفت وتکیه بر منابع غیر نفتی،بهره گیری ازتوانمندی های منطقه ای،جلب سرمایه های خارجی ،ایجاد اشتغال وبالاخره توسعه اقتصادی جنوب شرق ایران به عنوان منطقه آزاد تجاری- صنعتی انتخاب شده است.یکی از راهبردهای منطقه آزاد چابهار برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده،توسعه گردشگری است دراین پژوهش به بررسی نقش منطقه آزاد چابهار درتوسعه توریسم منطقه ای چابهاروبررسی مجموعه اقدامات منطقه آزاد درزمینه توسعه گردشگری منطقه از بدو تاسیس (1372)تابه حال ویافتن راه حل هایی به منظور بهبود کارکردمنطقه آزاد پرداخته شده است.بدین منظور ضمن مطالعه نظریات پایه ای درزمینه مناطق آزاد وگردشگری،بااستفاده از رویکرد سیستمی،چهارچوب مفهومی تحقیق تدوین شد.نتایج حاصل از بررسی هاوتحلیل ها نشان دهنده آن است که منطقه چابهار با 228جاذبه گردشگری که بیش از 74مورد آن جاذبه طبیعی،44مورد جاذبه فرهنگی- تاریخی و110مورد جاذبه انسان ساخت درزمینه گردشگری از توانایی بالایی جهت تبدبل شدن به یک منطقه گردشگری وتفریحی برخورداراست.بااین وجود زیر ساخت ها وبرنامه های موجود،نتوانسته با نیاز ها و ضرورت های به فعلیت رساندن این توانمندی ها فراهم وگسترش یابد زیرا تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده نشان داد که منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار در پیشبرد اهداف گردشگری وجذب گردشگر نتوانسته به موفقیت چشمگیری دست یابد،به علاوه درزمینه هماهنگی وهمراه کردن مردم ومسئولین وسایر ارگان های مرتبط با گردشگری،دراجرای برنامه های توسعه گردشگری،سازمان نتوانسته موفق عمل کند. واژگان کلیدی:برنامه ریزی منطقه ای،منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار،گردشگری،توسعه گردشگری.