بررسی تأثیر چند رسانه ای بر یادگیری و نگرش دانش آموزان دوره متوسطه جوین در مفهوم استوکیومتری

هدف پژوهشگر در این پژو هش بر این بوده است که مفهوم استوکیومتری را با استفاده از روش چند رسانه ای و روش سنتی در سه حیطه دانش ، درک وفهم و کاربرد، در بین دانش آموزان سال سوم تجربی شهرستان جوین بررسی کند. در این پژوهش نمونه های موجود شامل 30 نفر دانش آموز به عنوان گروه کنترل و 30 دانش آموز به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند . ابتدا روایی سوالات به وسیله جمعی از همکاران و اساتید مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن 71/0 = ? بدست آمد.پس از آن پیش آزمون یادگیری برای هردو گروه انجام شد . سپس در مدت 5 جلسه وبه طوریکسان ، گروه کنترل به شیوه سنتی و گروه آزمایش به شیوه چندرسانه ای با نرم افزارهای تهیه شده ، تدریس شدند. پس از آن پس آزمون یادگیری برای هردو گروه اجرا و داده ها جمع آوری گردید . برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شد و برای تعدیل و از بین بردن تفاوت های اولیه دانش آموزان از تحلیل کوواریانس استفاده شد . نتیجه مثبت اثر گذاری آموزش با استفاده از چند رسانه ای در یادگیری مفهوم استوکیومتری در دانش آموزان مشاهده شد. - روش و طرح تحقیق محقق برای بررسی و مطالعه موقعیت پژوهش ، از یک روش پژوهشی که به روش پژوهشی تجربی حقیقی نزدیک است ( روش شبه تجربی) استفاده کرد. طرح این تحقیق، طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمودنی ( گروه آزمون و گروه کنترل ) تشکیل می گردد. جدول1 طرح کلی مورد بحث را نشان می دهد: پس آزمون متغیر مستقل پیش آزمون t2 x t1 گروه آزمایش t2 x* t1 گروه کنترل جدول 1 : طرح پیش آزمون وپس آزمون با دو گروه آزمودنی 3-جامعه آماری ، روش نمونه گیری وحجم نمونه جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی دانش آموزان دختر وپسر سال سوم دبیرستانهای شهرستان جوین است که در سال تحصیلی 1388-1389 در رشته های ریاضی و تجربی مشغول به تحصیل بودند. تعداد کل دانش آموزان در این پایه 619 نفر دانش آموز ( دختر344 نفر و پسر 275 نفر) مشغول به تحصیلند . در بین دانش آموزان شهرستان جوین، چهار کلاس در دسترس ، در مجموع 48 نفر (دو کلاس دخترانه 15 نفری ، در مجموع 30 نفر ودوکلاس پسرانه 9 نفری درمجموع 18 نفر ) انتخاب شدند . ابتدا ازطریق آزمون پایه شیمی و آزمون هوش ریون ، دانش آموزان همسان سازی شده ، سپس دانش آموزان دختر وپسر اعضای گروه آزمایش به روش استفاده از چندرسانه ای و دانش آموزان دختر وپسر اعضای گروه کنترل به روش سنتی تدریس می شوند . 4- ابزار گرد آوری داده ها( اطلاعات) 4-1-آزمون هوش ریون هدف از این آزمون سنجش بهره هوشی دانش آموزان انتخابی در هر دو گروه آزمایشی و کنترل بود ، تا همسان سازی در دو گروه رعایت شده باشد. 4-2-آزمون پیشرفت تحصیلی، مفهومی استوکیومتری در سه حیطه دانش ، درک وفهم و کاربرد. آزمون پیشرفت تحصیلی شامل 27 سوال در سه حیطه دانش – درک وفهم و به کاربستن بود که پس از روایی شدن سوالها توسط همکاران در نهایت23 سوال برای گروهها باقی ماند . این سوالها به سه شکل پرکردنی، چهارگزینه ای و تشریحی به گروههایی مورد آزمون ( دو گروه کنترل و گواه ) داده شد. 5-روایی و پایایی آزمون پیشرفت تحصیلی: ابتدا سوالات آزمون، توسط چند نفر از دبیران شیمی اصلاح ، سپس روایی صوری وروایی محتوایی آنها مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی سوالات آزمون پیشرفت تحصیلی از روش تنصیف (دونیمه کردن) استفاده شد. با توجه به ضریب همبستگی بدست آمده که برابر 71/0 می باشد محقق از پایایی آن هم مطمئن شد. 6-روش تجزیه و تحلیل آماری برای تجزیه‏و‏تحلیل داده‏ها و بررسی فرضیه‏ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. تحلیل کواریانس یک روش آماری است که به منظور تعدیل تفاوت‏های اولیه آزمودنی‏ها بکار می‏رود. در این تحقیق ابتدا برای هر دو گروه کنترل و آزمایش یک پیش‏آزمون یادگیری گرفته شد و سپس بعد از آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای (متغییر مستقل) نمرات پس‏آزمون یادگیری بدست آمد. سپس برای بررسی هر یک از فرضیه‏ها از تحلیل کواریانس استفاده شد. بدین ترتیب که هر یک از نمرات در پیش‏آزمون به عنوان هم‏تغییر(کواریانس) در نمرات پس آزمون بکار برده شد.در تحلیل کواریانس رعایت برخی از مفروضه‏ها (مانند همگنی شیب خط رگرسیون و همگنی واریانس‏های خطا) الزامی است. در این پژوهش نیز ما ابتدا به بررسی این مفروضه‏ها پرداختیم و سپس از آنجایی که این مفروضه‏ها برقرار بودند از تحلیل کواریانس استفاده کردیم. 7-آمار توصیفی در جدول 2 نمرات دانش آموزان گروه کنترل در سه حیطه دانش ،درک وفهم و کاربرد را نشان می دهد. جدول2: آماره‏های توصیفی مربوط به خرده‏مقیاس‏های یادگیری در پیش‏آزمون برای گروه کنترل خرده‏مقیاس‏های یادگیری تعداد حداقل حداکثر میانگین انحراف‏معیار دانش 24 2 5 42/3 89/0 درک‏و‏فهم 24 50/0 4 21/2 08/1 کاربرد 24 0 4 31/1 23/1 در جدول 3 نمرات دانش آموزان گروه آزمایش را در سه حیطه دانش ،درک وفهم و کاربرد نشان داده است. جدول 3: آماره‏های توصیفی مربوط به خرده‏مقیاس‏های یادگیری در پیش‏آزمون برای گروه آزمایش خرده‏مقیاس‏های یادگیری تعداد حداقل حداکثر میانگین انحراف‏معیار دانش 24 2 5 73/3 94/0 درک‏و‏فهم 24 0 4 08/2 38/1 کاربرد 24 0 50/2 44/0 76/0 در نمودار 1 (پایین) دو گروه کنترل و آزمایش ، در سه حیطه با هم مقایسه شده اند. نمودار 1 : مقایسه گروه کنترل و آزمایش در پیش‏آزمون خرده‏مقیاس‏های یادگیری پس از اعمال متغیر مستقل، نتایج نمرات پس آزمون برای گروه کنترل در جدول 4 و برای گروه آزمایش در جدول 5 آورده شده و در نمودار 2 همگی با هم مقایسه شده است. جدول 4:آماره‏های توصیفی مربوط به خرده‏مقیاس‏های یادگیری در پس‏آزمون برای گروه کنترل خرده‏مقیاس‏های یادگیری تعداد حداقل حداکثر میانگین انحراف‏معیار دانش 24 4 6 02/5 89/0 درک‏و‏فهم 24 2 7 21/4 31/1 کاربرد 24 0 5 89/1 63/1 جدول 5 : آماره‏های توصیفی مربوط به خرده‏مقیاس‏های یادگیری در پس‏آزمون برای گروه آزمایش خرده‏مقیاس‏های یادگیری تعداد حداقل حداکثر میانگین انحراف‏معیار دانش 24 4 6 60/5 51/0 درک‏و‏فهم 24 50/1 8 35/5 75/1 کاربرد 24 1 6 50/3 36/1 نمودار 2 : مقایسه گروه کنترل و آزمایش در پس‏آزمون خرده‏مقیاس‏های یادگیری 8- آمار استنباطی هدف پژوهشگر اغلب عبارت است تعمیم اصول و یافته‏ها به نحوی که قادر باشد حوادث را تبیین و پیش‏بینی کند. بنابراین در این بخش به تجزیه و تحلیل مبسوط اطلاعات بدست آمده پرداخته شده است. برای تجزیه‏و‏تحلیل داده‏ها و بررسی فرضیه‏ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد فرضیه اول: آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت دانش (خرده‏مقیاس یادگیری) دانش‏آموزان تأثیر دارد. در جدول 6 نتیجه آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش‏فرض تحلیل کواریانس آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری اثر متقابل (sig=.133) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی شیب خط رگرسیون برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول6: آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مدل تصحیح‏شده 965/13 3 655/4 276/14 0001/0 عرض از مبدا 523/39 1 523/39 206/121 0001/0 گروه 340/3 1 340/3 243/10 003/0 پیش‏آزمون یادگیری 079/8 1 079/8 777/24 0001/0 گروه*پیش‏آزمون‏دانش 104/1 1 104/1 136/3 133/0 خطا 489/15 44 352/0 کل 000/1383 48 کل تصحیح‏شده 312/28 47 در جدول 7 نتیجه آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری (sig=.079) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی واریانس‏های خطا برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول7: آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا متغیر f df1 df2 سطح معناداری دانش 226/3 1 46 079/0 در جدول 8 نتیجه آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت دانش دانش‏آموزان نشان داده شده است. با توجه به نتایج جدول (f=6.248, p<.0005) پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، تفاوت بین گروه کنترل و گروه آزمایش در سطح 95 درصد اطمینان معنادار است. بنابراین فرضیه دوم پژوهش مبنی بر اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت دانشٍ دانش‏آموزان با 95 درصد اطمینان مورد تایید قرار می‏گیرد. همچنین مقدار ضریب ایتا نشان دهنده‏ی این است که تقریبا 12 درصد از واریانس خرده‏مقیاس دانش توسط متغیر مستقل (آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای) قابل تبیین است. جدول8: آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر یادگیری(حیطه دانش ) دانش‏آموزان منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مربع ایتای جزئی مدل تصحیح‏شده 720/11 2 860/5 893/15 0001/0 414/0 عرض از مبدا 745/39 1 745/39 791/107 0001/0 705/0 پیش‏آزمون دانش 637/7 1 637/7 712/20 0001/0 315/0 گروه 304/2 1 304/2 248/6 016/0 122/0 خطا 592/16 45 369/0 کل 000/1383 48 کل تصحیح‏شده 312/28 47 فرضیه دوم: آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت درک‏وفهم (خرده‏مقیاس یادگیری) دانش‏آموزان تأثیر دارد. در جدول 9 نتیجه آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش‏فرض تحلیل کواریانس آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری اثر متقابل (sig=.943) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی شیب خط رگرسیون برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول 9: آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مدل تصحیح‏شده 170/73 3 390/24 526/20 0001/0 عرض از مبدا 715/89 1 715/89 502/75 0001/0 گروه 079/4 1 079/4 432/3 071/0 پیش‏آزمون یادگیری 874/53 1 874/53 338/45 0001/0 گروه*پیش‏آزمون‏درک‏وفهم 006/0 1 006/0 005/0 943/0 خطا 283/52 44 188/1 کل 750/1222 48 کل تصحیح‏شده 453/125 47 در جدول 10 نتیجه آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری (sig=.080) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی واریانس‏های خطا برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول 10: آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا متغیر f df1 df2 سطح معناداری درک‏وفهم 208/3 1 46 080/0 در جدول 11 نتیجه آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت درک‏وفهم دانش‏آموزان نشان داده شده است. با توجه به نتایج جدول (f=16.311, p<.0001) پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، تفاوت بین گروه کنترل و گروه آزمایش در سطح 99 درصد اطمینان معنادار است. بنابراین فرضیه سوم پژوهش مبنی بر اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت درک‏وفهم دانش‏آموزان با 99 درصد اطمینان مورد تایید قرار می‏گیرد. همچنین مقدار ضریب ایتا نشان دهنده‏ی این است که تقریبا 26 درصد از واریانس خرده‏مقیاس درک‏وفهم توسط متغیر مستقل (آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای) قابل تبیین است. جدول11: آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر یادگیری(حیطه درک وفهم) دانش‏آموزان منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مربع ایتای جزئی مدل تصحیح‏شده 164/73 2 582/36 482/31 0001/0 583/0 عرض از مبدا 507/94 1 507/94 332/81 0001/0 644/0 پیش‏آزمون دانش 409/57 1 409/57 406/49 0001/0 523/0 گروه 953/18 1 953/18 311/16 0001/0 266/0 خطا 289/52 45 162/1 کل 750/1222 48 کل تصحیح‏شده 453/125 47 فرضیه سوم: آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت کاربرد (خرده‏مقیاس یادگیری) دانش‏آموزان تأثیر دارد. در جدول 12 نتیجه آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش‏فرض تحلیل کواریانس آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری اثر متقابل (sig=.226) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی شیب خط رگرسیون برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول12: آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مدل تصحیح‏شده 866/72 3 289/24 376/17 0001/0 عرض از مبدا 161/97 1 161/97 509/69 0001/0 گروه 211/50 1 211/50 921/35 0001/0 پیش‏آزمون یادگیری 751/24 1 751/24 707/17 0001/0 گروه*پیش‏آزمون‏کاربرد 105/2 1 105/2 506/1 226/0 خطا 504/61 44 398/1 کل 750/483 48 کل تصحیح‏شده 370/134 47 در جدول 13 نتیجه آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری (sig=.574) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی واریانس‏های خطا برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول 13: آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا متغیر f df1 df2 سطح معناداری درک‏وفهم 321/0 1 46 574/0 در جدول 14 نتیجه آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت (سطح کاربرد) دانش‏آموزان نشان داده شده است. با توجه به نتایج جدول (f=41.094, p<.0001) پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، تفاوت بین گروه کنترل و گروه آزمایش در سطح 99 درصد اطمینان معنادار است. بنابراین فرضیه چهارم پژوهش مبنی بر اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر پیشرفت کاربرد دانش‏آموزان با 99 درصد اطمینان مورد تایید قرار می‏گیرد. همچنین مقدار ضریب ایتا نشان دهنده‏ی این است که تقریبا 47 درصد از واریانس خرده‏مقیاس کاربرد توسط متغیر مستقل (آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای) قابل تبیین است جدول14: آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از چندرسانه‏ای بر یادگیری(حیطه کاربرد) دانش‏آموزان منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مربع ایتای جزئی مدل تصحیح‏شده 762/70 2 381/35 030/25 0001/0 527/0 عرض از مبدا 285/98 1 285/98 532/69 0001/0 607/0 پیش‏آزمون دانش 881/39 1 881/39 214/28 0001/0 385/0 گروه 087/58 1 087/58 094/41 0001/0 477/0 خطا 608/63 45 414/1 کل 750/483 48 کل تصحیح‏شده 370/134 47 فرضیه دوم: آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از تصاویر متحرک بر نگرش کلی دانش‏آموزان تاثیر دارد. در جدول 13 نتیجه آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش‏فرض تحلیل کواریانس آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری اثر متقابل (sig=.592) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی شیب خط رگرسیون برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول 13: آزمون بررسی همگنی شیب خط رگرسیون به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری مدل تصحیح‏شده 395/2514 3 132/838 078/45 000/0 عرض از مبدا 906/2694 1 906/2694 943/144 000/0 گروه 286/1 1 286/1 069/0 794/0 پیش‏آزمون دانش 788/0 1 788/0 042/0 838/0 گروه*پیش‏آزمون‏نگرش 425/5 1 425/5 292/0 592/0 خطا 084/818 44 593/18 کل 00/544995 48 کل تصحیح‏شده 479/3332 47 در جدول14 نتیجه آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا آورده شده است. براساس نتایج مندرج، سطح معناداری (sig=.294) بزرگتر از 05/0 می‏باشد. بنابراین مفروضه همگنی واریانس‏های خطا برقرار می‏باشد و ما مجاز به استفاده از آزمون تحلیل کواریانس هستیم. جدول14: آزمون لوین جهت بررسی مفروضه همگنی واریانس‏های خطا متغیر f df1 df2 سطح معناداری نگرش 127/1 1 46 294/0 در جدول 15 نتیجه آزمون تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از تصاویر متحرک بر نگرش دانش‏آموزان نشان داده شده است. با توجه به نتایج جدول (f=326.306 , p<.0001) پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، تفاوت بین گروه کنترل و گروه آزمایش در سطح 99 درصد اطمینان معنادار است. بنابراین فرضیه پنجم پژوهش مبنی بر اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از تصاویر متحرک بر نگرش دانش‏آموزان با 99 درصد اطمینان مورد تایید قرار می‏گیرد. یعنی آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از تصاویر متحرک باعث افزایش نمرات نگرش دانش‏آموزان شده است. همچنین مقدار ضریب ایتا نشان دهنده‏ی این است که تقریبا 87 درصد از واریانس نگرش توسط متغیر مستقل (آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از تصاویر متحرک ) قابل تبیین است. جدول 15: نتیجه تحلیل کواریانس برای بررسی اثر آموزش مفهوم استوکیومتری با استفاده از تصاویر متحرک بر نگرش دانش‏آموزان منبع تغییرات مجموع مجذورات درجات آزادی میانگین مجذورات f سطح معناداری ضریب ایتا مدل تصحیح‏شده 762/5913 2 881/2956 153/163 001/0 879/0 عرض از مبدا 604/1601 1 604/1601 372/88 0001/0 663/0 پیش‏آزمون نگرش 741/83 1 741/83 621/4 037/0 093/0 گروه 762/5913 1 762/5913 306/326 0001/0 879/0 خطا 551/815 45 123/18 کل 0/606827 48 کل تصحیح‏شده 313/6729 47