تأثیر هیدروژن پراکسید و ایندول-3- بوتیریک اسید بر ریشه زایی قلمه در زغال اخته (cornus mas.l)

چکیده: اثر دو ماده هیدروژن پراکسید و ایندول-3- بوتیریک اسید بر ریشه زایی قلمه های نیمه خشبی زغال اخته مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار شامل هیدروژن پراکسید (h2o2) با سطوح 0% و 3% در ترکیب با تیمارهای اکسین شامل غلظت mg/l 4000 ایندول-3- بوتیریک اسید (iba) به مدت 5 ثانیه و غلظت mg/l 150 آن به مدت زمان های 4 و 8 ساعت و غلظت صفر انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba با غلظت mg/l 150 و h2o2 + iba mg/l 4000 بیشترین تأثیر رابر درصد ریشه زایی (67/96%) قلمه ها داشت. تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba و h2o2 + 4 ساعت iba، طویل ترین ریشه ها را تولید نمودند، همچنین این تیمارها بیشترین سیستم ریشه ای بدون وجود کالوس قابل مشاهده را در قلمه ها تشکیل دادند. بیشترین وزن تر وخشک ریشه در تیمار h2o2 + 8 ساعت iba مشاهده شد و بیشترین حجم ریشه نیز مربوط به تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba و h2o2 + iba mg/l 4000 بود. در تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba و iba mg/l 4000 ریشه های نابجا بر روی طول بیشتری از قلمه ها تشکیل شدند ولی تراکم ریشه ها در تیمار h2o2 + 8 ساعت iba به طور قابل ملاحظه ای بیشتر بود. تیمار h2o2 + 8 ساعت iba با غلظت mg/l 150، ادامه چکیده پایان نامه علاوه بر بیشترین تأثیر بر درصد ریشه زایی قلمه ها باعث افزایش کمیت و کیفیت ریشه های تشکیل شده گردید و تیمار فروبری سریع نیز تأثیر مشابهی روی درصد ریشه زایی قلمه ها داشت و از لحاظ کمیت و کیفیت ریشه های تشکیل شده در قلمه ها با وجود تفاوت جزئی در برخی موارد، با تیمار h2o2 + 8 ساعت iba با غلظت mg/l 150 تشابه داشت و می تواند به عنوان تیمار جایگزین آن در خزانه که استفاده از روش فروبری سریع اهمیت دارد، توصیه شود. در تیمارهای شاهد و پراکسید هیدروژن به تنهایی، هیچ گونه ریشه زایی مشاهده نشد و به ترتیب 67/86% و 70% از قلمه ها در این تیمارها فقط تشکیل کالوس دادند. همچنین کاهش فعالیت آنزیم های محلول پراکسیداز به عنوان یک شاخص بیوشیمیایی از فرآیند ریشه زایی، در تائید فرضیه افزایش سطوح اکسین درونزاد در پایان فاز انگیزش ریشه، مشاهده شد و پیشنهاد می شود که تیمار h2o2 برونزاد در ترکیب با تیمارهای اکسینی برتر به کار رفته باعث جلوگیری از عمل پراکسیدازها در تجزیه iaa درونزاد و در نتیجه افزایش تشکیل پریموردیای ریشه می گردد.