بررسی کیفیت، ترکیب شیمیایی، قابلیت هضم شکمبه ای و بعد از شکمبه ای سیلاژ مخلوط یونجه و آتریپلکس به روش های in situو in vitro

این آزمایش به منظور تعیین تغییرات دما و ph و مقایسه ی ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه ای سیلاژ یونجه، یونجه + آتریپلکس و آتریپلکس، با و بدون ماده افزودنی انجام شد. برای این منظور در تابستان سال 1388 مقدار کافی علوفه یونجه چین چهارم، در مرحله 10 درصد گلدهی، با میانگین ماده خشک 30 درصد و آتریپلکس(atriplex dimorphostegia) در مرحله گلدهی با میانگین ماده خشک 35 درصد از ایستگاه تحقیقاتی مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند تهیه شد. به عنوان افزودنی از اسید سولفوریک (92 درصد) به میزان 4 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم ماده خشک و ملاس چغندرقند با بریکس 97/ 75 به میزان 10 درصد به ازای هر کیلوگرم ماده خشک، بلافاصله قبل از سیلو کردن استفاده گردید. آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 9 تیمار (سیلاژ 100 درصد یونجه، 50 درصد یونجه+ 50 درصد آتریپلکس، 100 درصد آتریپلکس هریک بدون افزودنی، با افزدونی اسید، با افزودنی ملاس) و 4 تکرار بازای هر تیمار انجام شد. علوفه های مورد نظر در سطل های پلاستیکی به ظرفیت 5 کیلوگرم به مدت 60 روز سیلو شدند. فراسنجه های اندازه گیری شده شامل پروتئین خام، چربی خام، خاکستر، انرژ ی خام، الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی، نیتروژن آمونیاکی، نسبت نیتروژن غیر پروتئینی به پروتئین خام، پروتئین نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی،کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم بود. نتایج نشان داد که ph سیلاژ های عمل آوری شده با ملاس به طور معنی داری (05/0p<) کاهش یافت. اثرات افزودن اسید و ملاس بر محتوی پروتئین خام تیمارهای آزمایشی معنی دار بود (05/0p<). مقدار الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی در سیلاژ با افزودن اسید افزایش (05/0p<) و باافزودن ملاس کاهش (05/0p<) یافت. بیشترین درصد کلسیم در سیلاژهای یونجه با و بدون افزودنی وجود داشت و سیلاژ آتریپلکس همراه با اسید حاوی کمترین درصد کلسیم بود و با سیلاژ آتریپلکس همراه با ملاس تفاوت معنی دار (05/0p<) داشت. بیشترین درصد فسفر مربوط به سیلاژهای یونجه و کمترین درصد فسفر مربوط به سیلاژهای آتریپلکس بود. در سیلاژهای مخلوط یونجه و آتریپلکس با و بدون افزودنی از نظر درصد پتاسیم تفاوت هایی مشاهده شد، به طوری که درصد پتاسیم با افزودن ملاس به طور معنی داری (05/0p<) کاهش یافت. سهم نیتروژن آمونیاکی در تیمارهای عمل آوری شده با اسید یا ملاس به طور معنی داری (05/0p<) کاهش یافت. فراسنجه های تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام سیلاژها به طور معنی داری (05/0p<) تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت. تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام در همه تیمارهای عمل آوری شده با اسید و ملاس نسبت به تیمارهای بدون عمل آوری افزایش نشان داد. افزودن اسید باعث افزایش قابلیت هضم شکمبه ای پروتئین خام در سیلاژ های عمل آوری شده با اسید نسبت به سیلاژ های بدون افزودنی شد. بیشترین درصد قابلیت هضم پس از شکمبه ای پروتئین خام هضم نشده در شکمبه مربوط به سیلاژ یونجه هراه با ملاس بود و به طور معنی داری (05/0p<) از دیگر سیلاژهای یونجه بیشتر بود و کمترین درصد قابلیت هضم پس از شکمبه ای پروتئین خام هضم نشده در شکمبه در سیلاژ آتریپلکس بدون افزودنی مشاهده شد. کلمات کلیدی: سیلاژ، آتریپلکس، یونجه، ملاس، اسید سولفوریک.