بررسی تطبیقی اسباب النزول از مجمع البیان و سایر تفاسیر

یکی از دانش های نافع در زمینه تفسیر قرآن، اسباب النزول آیات قرآنی است. که بسیاری از مفسران قرآن کریم در گذشته و حال به این موضوع و دانش پرداخته اند و به عنوان علمی اثر گذار؛ در زمینه تفسیر قرآن معرفی کرده اند ولیکن در زمینه بررسی تطبیقی، اسباب النزول آیات قرآن طبق ملاک ها و معیارهای صحیح روایات اسباب النزول، کار مهمی صورت نگرفته است. در این تحقیق سعی بر آن است، یک بررسی تطبیقی و تحلیلی در روایات اسباب النزول تفسیر مجمع البیان با برخی تفاسیر روایی شیعه و سنی در دو فصل انجام گیرد. فصل اول کلیات بحث است که در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول، طرح تحقیق که همان نقشه و راهنمای تحقیق است نگاشته شده است. در بخش دوم: معرفی اجمالی از تفسیر مجمع البیان و مفسر عالیقدر آن صورت گرفته است. و در بخش سوم؛ آشنایی کلی با دانش اسباب النزول و چگونگی تأثیر گذاری این علم در تفسیر بیان شده است. فصل دوم که مباحث اصلی تحقیق را در خود جای داده به بررسی تطبیقی اسباب النزول سوره-های مائده و انعام از تفسیر مجمع البیان با برخی تفاسیر روایی شیعه و سنی می پردازد. در این فصل بعد از بیان روایات اسباب النزول مفسران (طبرسی و برخی مفسران شیعه و سنی) نقد و بررسی در این روایات، طبق ملاک هایی چون؛ محتوا، عقل، سیاق، موافقت با مذهب شیعه و تاریخ صورت گرفته است و نهایتاً روایت معتبر تر و صحیح تر از بقیه روایات استخراج می گردد و به عنوان روایتی نزدیک تر به سبب نزول معرفی می گردد.