بررسی همدید کنش های چرخندی بر روی ایران در سال 1375 خورشیدی

در عرض های میانه تغییر پذیری اقلیم بر مبنای روزانه در ارتباط با جابجایی سامانه های چرخندی و واچرخندی است. چرخندها در سطح زمین عمدتاً ناشی از امواج کژفشار در سطوح میانی و زیرین اند. اولین مطالعات، نقش کلیدی چرخندها را درتغییر پذیری همدید مقیاس شناخته اند که بطور دستی چرخندها و مسیرشان(رویکرد لاگرانژی) و تغییر پذیری مکانی شان (رویکرد اویلری) را مشخص کرده اند. مطالعه ی ساختار،رفتار، شرایط همدید و دینامیک، مسیر حرکت و اثرات این چرخندها از ابتدا ی تقویت آنها تا حرکتشان به سمت خاورمیانه و ایران اهمیت خاصی دارد. در مطالعه ی اخیر، با استفاده از این دو رویکرد ،با تکنیک های رقومی وکامپیوتری در کنار دیدگاههای نظری به بررسی کنش های چرخندی درسال 1375 خورشیدی در ترازهای ارتفاعی1000،925،850،700،600،500هکتوپاسکالی پرداخته می شود . در این پژوهش از داده های واکاوی شده ی ncep با تفکیک زمانی (6ساعته) و تفکیک مکانی(5/2*5/2درجه ی قوسی) در محدوده ی مورد مطالعه ی 30درجه غربی تا 80 درجه شرقی و0 تا 80 درجه شمالی استفاده گردیده است . نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین فراوانی سالانه رخدادهای چرخندی در تراز ارتفاعی 500 هکتوپاسکال و کمترین آن در تراز 700 هکتوپاسکالی مشاهده می شود. همچنین از لحاظ پراکنش فصلی بیشترین فراوانی رخداد چرخندها به ترتیب در فصل زمستان ، پاییز ،بهار و تابستان اتفاق افتاده است . از سوی دیگر نشان داده می شود که منشأ اکثر چرخندهای ایران در خارج از قلمرو ایران است. متغیر شیو فشار نشان می دهد که در همه ی ترازهای ارتفاعی منتخب از تعداد چرخندهای قوی(ضعیف)با شیوهای بالا(پایین) به طور نمایی کاسته می شود .