تأثیر سنت های جاهلی بر موفقیت بهره گیری معاویه از گفتمان مظلومیت عثمان

چکیده: در سال سی و پنج هجری پس از بروز اعتراض های مردمی علیه عثمان، معاویه تلاش خود را برای بهره برداری هر چه بیشتر از این اوضاع نمود. سرانجام پس ازکشته شدن عثمان، زمینه و فرصت مناسب برای طرح خواسته های معاویه فراهم آمد. معاویه با بهره گیری از مظلوم کشته شدن عثمان و ادعای خون خواهی وی که در ابتدا توسط اصحاب جمل مطرح شد و نیز طرح وجود رابطه خویشاوندی خود با عثمان، تبلیغات گسترده ای را در این زمینه آغاز نمود. پرسشی که در این باب مطرح می شود این است که معاویه چگونه توانست با بهره گیری از سنت های جاهلی در گفتمان مظلوم کشته شدن عثمان برای خود ایجاد مشروعیت نماید؟ و پاسخی که به عنوان فرضیه به این پرسش داده شده عبارت است از اینکه معاویه با وارد کردن سنت های جاهلی چون «ثار»، «عصبه» و «عصبیت» در بحث خون خواهی عثمان توانست گفتمان مظلومیت او را به وجود آورده و برای خود ایجاد مشروعیت نماید. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد. بر اساس این تحقیق مشخص گردید که معاویه پس از کشته شدن عثمان با طرح ادعای مظلوم کشته شدن او، خون خواهی وی و معرفی خود به عنوان ولی دم عثمان، تلاش نمود تا به وسیله ی احیاء سنت های جاهلی «ثار»، «عصبه» و «عصبیت» و ارائه ی آنها در قالبی جدید، گفتمان مظلومیت عثمان را پایه گذاری نموده و از این طریق به قدرت دست یابد.