ژئوشیمی چشمه های آّبگرم منطقه غرب استان مازندران و اثرات زیست محیطی آنها

چشمه های آبگرم و معدنی از مباحث مهم زمین شناسی نوین، پزشکی، اقتصادی، جهانگردی و زیست محیطی است، منطقه غرب استان مازندران به خصوص شهرستان رامسر به داشتن چشمه های آبگرم فراوان مشهور است.در این تحقیق ژئوشیمی چشمه های آبگرم غرب استان مازندران و اثرات زیست محیطی آنها با هدف تعیین ترکیب شیمیایی چشمه های آبگرم منطقه و مقایسه آنها با آب های مجاز برای شرب و راه های مقابله با پیامد های زیست محیطی بررسی شده است. مطالعه چشمه های آبگرم و معدنی در دو فصل پرآبی و کم آبی نشان داد که آب این چشمه ها با حرارت متوسط حدود 38 الی 47 درجه سانتی گراد در گروه آبهای خیلی گرم و گرم قرار می-گیرند. چشمه های آبگرم رامسر با ph اسیدی و ec بالا از نظر مواد جامد محلول ?t.d.s? در ردیف آبهای خیلی شور قرار دارد. چشمه های آبگرم تنکابن، لاویج و دلیر وچشمه ی آب معمولی سه هزار با ph قلیایی و ec پایین از نظر مواد جامد محلول ?t.d.s? در گروه آبهای متوسط و شیرین طبقه بندی می گردند. چشمه های آبگرم رامسر، سادات محله و لاویج با مقدار کلر بالا، خیلی شور هستند و چشمه های تنکابن، دلیر و سه هزار با مقدار کلر پایین در گروه آبهای فرش قرار می گیرند. میزان سولفات چشمه های رامسر، تنکابن و لاویج در حد بالا و چشمه های دلیر و سه هزار مقدار سولفات کمتری را نشان می دهند. مقدار بی کربنات کلیه چشمه ها بیشتر از مقدار کربنات چشمه ها می باشد. مقدار کلسیم چشمه های آبگرم رامسر، تنکابن و لاویج بالاتر از حد مجاز و چشمه ی آبگرم دلیر و آب معمولی سه هزار حد مجاز کلسیم را دارا می باشند. مقدار منیزیم چشمه های آبگرم رامسر، تنکابن، لاویج و دلیر غیر مجاز و مقدار منیزیم چشمه ی آب معمولی سه هزار مجاز است. چشمه های آبگرم رامسر و لاویج مقدار غیر مجاز سدیم را دارا می باشند. چشمه های آبگرم تنکابن، دلیر و آب معمولی سه هزار با مقدار کم سدیم در حد مجاز هستند. مقدار پتاسیم چشمه های آبگرم رامسر، تنکابن و لاویج بالا و چشمه های آبگرم دلیر و آب معمولی سه هزار مقدار پایین تر پتاسیم را نشان می دهند. چشمه های آبگرم رامسر و لاویج با شوری بالا از جهت استفاده در کشاورزی نامناسب هستند اما چشمه های آبگرم تنکابن و دلیر و چشمه ی آب معمولی سه هزار با شوری کم، مناسب برای کشاورزی می باشند. چشمه های آبگرم رامسر غیر قابل شرب، آبگرم تنکابن و لاویج در حد متوسط، آبگرم دلیر قابل قبول و چشمه ی آب معمولی سه هزار در گروه آبهای خوب قرار دارند. عناصر سمی و سنگین f,as,se در آب چشمه ها بالاتر از حد استاندارد است.این آبها از نظر عناصر سمی و سنگین دیگر در حد مجاز و استاندارد می باشند. تمامی چشمه های مطالعه شده با ساختار گسله ای و سنگ مخزن دولومیت آهکی دارای تیپ و رخساره ی کلروره سدیک، سولفاته کلسیک، بی کربناته کلسیک و بی کربناته منیزیک می باشند. از نظر مصارف صنعتی چشمه های آبگرم رامسر و لاویج رسوبگذار و چشمه های آگرم تنکابن، آبگرم دلیر و آب معمولی سه هزار خورنده هستند. حوضه های آبریز چشمه های منطقه به دریای خزر، ولم رود، لاویج رود و رودخانه چالوس منتهی می شوند. ژئوشیمی سنگ و خاک اطراف چشمه های تنکابن بیانگر این مطلب است که مقدار عناصر شیمیایی اورانیوم و ارسنیک نمونه های سنگ و خاک، بیشتر از میانگین آن در پوسته زمین است. حداکثر پرتوزایی گامای محیطی با مقدار 2/0 میلی رونتگن بر ساعت مربوط به چشمه ی آبگرم فلکده و حداقل آن با مقدار 04/0 میلی رونتگن بر ساعت مربوط به چشمه های آبگرم بنیاد و سنگ بنه است. حداکثر پرتوزایی رادیم 226 به شهرستان رامسر اختصاص دارد. همچنین انواع شیمیایی آب های معدنی دارای خواص درمانی مختلفی نیز می باشند.