بررسی جامعه شناختی میزان عرفی شدن دین در رسانه دینی «با تأکید بر تلویزیون» از دیدگاه دانشجویان دانشگاه اصفهان

سپهر عام رسانه های جمعی مدرن همه پدیده ها و عناصر فرهنگی از جمله دین را به گونه های مختلفی پوشش داده است. اقتضائات رسانه ای و نوع رویکرد و عملکرد این رسانه همواره مجال بحث از قابلیت و ظرفیت آن برای چنین رسالتی را فراهم نموده است. درحقیقت تعامل دین و رسانه سوالات و مباحث مهمی را به میان کشیده و دین پژوهان و رسانه پژوهان را به عرصه های مطالعاتی جدیدی سوق داده است. از جمله این مباحث در خصوص امکان عرفی شدن دین در نتیجه رسانه ای شدن آن می باشد و این سوالات مطرح می گردد که آیا استفاده از رسانه جهت اننتقال معانی دینی، آنها را در معرض ساده شدن، عامهپسند شدن، نمایشی شدن و . . . قرار داده است؟ و آیا رسانه ها به تقدس زدایی یا سکولاریزاسیون دین مدد می رسانند و یا در این باره نقش ویژه ای ندارند؟ این پرسشها قاعدتاً موضوعاتی برای پژوهش و بررسیاند. بر این اساس تحقیق حاضر با رویکرد نظری و پیمایشی، درابتدا به رویکردهای مطالعه در این حوزه و سپس به بررسی میزان عرفی شدن دین در تلویزیون دینی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه اصفهان پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که از نظر دانشجویان امکان عرفی شدن دین در برنامه های دینی تلویزیون از حد متوسط بیشتر بوده است. اما در میان برنامه های مختلف دینی تفاوت هایی وجود دارد. بنابراین از دنیوی بودن تلویزیون گریزی نیست، ولی می توان انتظار داشت که همین تلویزیون دنیوی، جهت گیری دینی پیدا کند. و این در صورتی است که به دین به عنوان غایات دینی و اخلاقی و معنوی نگاه شود. در الگو ی «رسانه دینی همگرا» تعبیر رسانه دینی کاملاً با اقتضائات ذاتی رسانه ها از جمله رسانه تلویزیون هم سنخ و قابل جمع می باشد. در این الگو به دین به عنوان غایات دینی و اخلاقی و به رسانه های نوین به عنوان رسانه هایی همگرا با رسانه های سنتی و دیگر رسانه های مدرن نگاه می شود.