بررسی ارتباط قدرت رویش بذر ارقام رایج پنبه در مزرعه وآزمایشگاه با استفاده از روشهای مختلف آزمون بنیه بذر

چکیده به منظور مطالعه رابطه قدرت رویش بذر ارقام پنبه در مزرعه و آزمایشگاه، پژوهشی در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر در کرج انجام شد. در آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر آزمون های جوانه زنی استاندارد، هدایت الکتریکی، پیری تسریع شده و جوانه زنی در سرما انجام شد. به منظور مطالعه رابطه این آزمون ها با قدرت رویش بذر در مزرعه بذر های 4 رقم پنبه(ورامین، ساحل، بختگان و مهر) با سه قوه نامیه متفاوت(بالای استاندارد، استاندارد و زیر استاندارد) در مزرعه کشت شدند. نتایج نشان داد که شاخص های قابلیت جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و میانگین جوانه زنی روزانه از بین شاخص های ارزیابی شده در کلیه آزمون های کیفیت بذر برای تفکیک کیفی توده های بذری مناسب تر می باشند. بر اساس این نتایج آزمون های جوانه زنی استاندارد و هدایت الکتریکی، ارقام پنبه مورد بررسی را به لحاظ کیفیت بذر بهتر تفکیک کردند. بیشترین مقدار همبستگی در تمام آزمون ها بین شاخص های ظهور گیاهچه سرعت ظهور گیاهچه و درصد ظهور نهایی گیاهچه در مزرعه با شاخص های محاسبه شده در آزمون های کیفیت بذر به دست آمد که نشان دهنده اهمیت این شاخص ها بود. بیشترین میزان همبستگی معنی دار بین ظهور نهایی گیاهچه در مزرعه به ترتیب با قابلیت جوانه زنی در آزمون استاندارد(745/0=r) و هدایت الکتریکی(631/0r=-) به دست آمد. مطالعه رابطه رگرسیونی نیز نشان داد که بیشترین ترین رابطه معنی دار، بین شاخص های بنیه گیاهچه در مزرعه با آزمون جوانه زنی استاندارد با ضریب تبیین (65%) و هدایت الکتریکی با ضریب تبیین(4/38%) به دست آمد که نشان دهنده برتری این آزمون ها در برآورد میزان ظهور گیاهجه در مزرعه می باشد. همچنین مطالعه روابط رگرسیونی نشان داد که استفاده توأم آزمون جوانه زنی استاندارد و آزمون هدایت الکتریکی می تواند برآورد بهتری از میزان ظهور گیاهجه در مزرعه باشد. کلمات کلیدی: پنبه، قوه نامیه، بنیه بذر و گیاهچه