تاثیر مخارج دولت و مالیاتها بر بهره وری کل عوامل تولید با رویکرد استانی

امروزه بهبود بهره وری با توجه به کمیابی منابع تولید، بهترین و موثرترین روش دستیابی به رشد اقتصادی است؛ بطوریکه شناسایی عوامل موثر بر بهبود و ارتقای بهره وری عوامل تولید مورد توجه جدی بسیاری از اقتصاددانان، نظریه پردازان و مدیران قرار گرفته است. بطورکلی هدف از بهبود بهره وری عبارتست از "استفاده بهینه از منابع مادی، نیروی انسانی، تسهیلات و ... به طریق علمی، کاهش هزینه های تولید، گسترش بازارها، افزایش اشتغال و کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیارهای زندگی آنگونه که به سود کارگر، مدیریت و عموم مصرف کنندگان باشد." در این مطالعه نقش مخارج دولت (جاری و عمرانی) و مالیاتها بر بهره وری کل عوامل تولید با رویکرد استانی مورد بررسی قرار گرفته؛ بر این اساس نمونه مورد بررسی شامل 28 استان کشور طی سالهای 86- 1379 بوده است. در این تحقیق ابتدا بهره وری کل عوامل تولید برای تمام استانهای کشور با استفاده از شاخص دیویژیا محاسبه شده، سپس مدل اصلی با استفاده از داده های تلفیقی برآورد شده است. نتایج حاصل از محاسبه بهره وری استانهای کشور نشان داد که متوسط رشد بهره وری کل عوامل برای 22 استان کشور طی دوره مورد مطالعه منفی بوده و استانهای صنعتی کشور در مقایسه با استانهای با فعالیت غالب کشاورزی از بهره وری بالاتری برخوردار هستند. نتایج حاصل از تخمین مدل اصلی بیانگر آنست که مخارج جاری باعث کاهش و مخارج عمرانی دولت منجر به افزایش بهره وری کل عوامل تولید می شود. هرچند میزان ضریب مخارج عمرانی پایین بوده که میتواند به دلیل عدم تخصیص بهینه منابع سرمایه ای در کشور باشد، همچنین بررسی ضریب مربوط به درآمدهای مالیاتی به لحاظ آماری معنی دار نبوده است.